اداره بازرسی ویژه آمریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار) نتایج نهایی تحقیقات خود را که به بررسی صحت و سقم ادعای سرقت ۱۶۹ میلیون دلاری محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری سابق افغانستان، به هنگام فرار از کابل اختصاص دارد، منتشر کرد.این گزارش بر پایه گفتگو با تمامی مقامهای دولت پیشین افغانستان که دسترسی به آنها ممکن بوده و نیز بررسی تمام اسناد موجود تهیه شده و در عین حال، این نهاد آمریکایی ۵۶ پرسش نیز برای آقای غنی ارسال کرده که البته او تنها به ۵ سوال از طریق وکیل خود پاسخ گفته است.سیگار در گزارش نهایی خود، پیش از بررسی فرضیههای مطرح در مورد سرقت منابع ارز افغانستان از سوی مقامهای ارشد دولت پیشین افغانستان، تلاش کرده روایتی دقیق و بیسابقه از آن چه که در ۴۸ ساعت پایانی حکومت محمداشرف غنی در کاخ ریاست جمهوری گذشت، ارائه کند. این روایت نشان دهنده سرعت پیشروی طالبان به سمت کابل است و از روز ۱۳ اوت ۲۰۲۱ آغاز میشود: «روز ۱۳ اوت، تنها ۴۸ ساعت پیش از فرار محمداشرف غنی، رئیس جمهوری وقت از افغانستان، او ریاست جلسهای را در دفتر خود با عبدالله عبدالله و امرالله صالح، معاون رئیس جمهور و وزرای داخله و دفاع بر عهده داشت که به بررسی دلایل سقوط ولایت هرات اختصاص داشت.»به گفته یک مقام ارشد سابق دولتی که در این جلسه حضور داشته، مقامات در تلاش بودند تا بفهمند که چرا نیروهای امنیتی افغانستان پیوسته در حال ترک جبهه نبرد در مقابل طالبان هستند و حاضر به مقاومت در برابر آنها نیستند. این جلسه با تصمیم رئیس جمهوری مبنی بر این که تمرکز نیروهای نظامی باید بر دفاع از کابل باشد، به اتمام میرسد و آقای غنی در پیامی ویدیویی به مردم وعده میدهد که همچنان به ایستادگی ادامه خواهد داد و جلوی پیشروی طالبان را خواهد گرفت.مطابق گزارش سیگار، روز شنبه ۱۴ اوت سال پیش، رئیس ستاد ارتش افغانستان در مورد نحوه دفاع از پایتخت به رئیس جمهوری گزارش میدهد و پیشبینی میکند که دفاع از کابل از دو هفته آینده آغاز شود. به باور او این دفاع همهجانبه سرآغاز یک جنگ طولانیمدت با طالبان بود. همچنین در این نشست ابراز امیدواری میشود که دفاع از کابل زمینه را برای آغاز مذاکره با طالبان برای فراهم کردن شرایط شکلگیری دولت انتقالی را مهیا میکند.بامداد یکشنبه ۱۴ اوت، ننگرهار سقوط میکند ولی همچنان برخی دولتمردان افغانستان بر این باور بودهاند که دلیلی برای ترس از تسخیر کابل از سوی طالبان وجود ندارد. چرا که آنها معتقد بودند که طالبان با پایبندی به مذاکرات و توافقهای خود با ایالات متحده، تا پیش از خروج کامل نیروهای خارجی تحت رهبری آمریکا وارد کابل نخواهد شد. در ادامه گزارش سیگار آمده است که گارد حفاظتی ریاست جمهوری افغانستان همان روز گزارش میدهد که طالبان در آستانه ورود به کابل هستند. سپس میدان هوایی کابل سقوط کرد و صدها شبهنظامی طالب وارد کابل شدند. آقای غنی تصمیم میگیرد که نشست ویژه دولت تشکیل دهد ولی متوجه میشود که تعداد زیادی از وزرا و معاونان آنها کابل را ترک کردهاند و در دسترس نیستند. همزمان تعدادی از کارکنان کاخ ریاست جمهوری نیز فرار را بر قرار ترجیح میدهند. دیگر فقط تعدادی از همکاران نزدیک رئیس جمهوری و حلقه اصلی محافظان او باقی ماندهاند.حوالی ظهر، آقای غنی متقاعد میشود که همسرش با پروازی در حدود ساعت ۱۴ به مقصد امارات عربی متحده، افغانستان را ترک کند. با بحرانیتر شدن اوضاع کابل، قاهر کوچی، رئیس وقت حفاظت ریاست جمهوری افغانستان، تلاش میکند که آقای غنی را برای همراهی همسرش راضی کند ولی آقای غنی زیر بار نمیرود و تاکید میکند که منتظر برگزاری جلسه ساعت ۱۵ با وزیر است. جلسهای که مدعو آن هیچگاه به کاخ ریاست جمهوری افغانستان نرفت و با رئیس جمهوری نیز تماس نگرفت.مطابق گزارش سیگار، حدود ساعت دو بعد از ظهر، برخی از کارکنان ارشد رئیس جمهوری راهی منطقه فرود بالگرد در کاخ ریاست جمهوری شدند. سه بالگرد به صورت تشریفاتی پیکربندی شده بودند که هر کدام ظرفیت حمل ۹ نفر را داشتند و بالگرد چهارم نیز به صورت عادی پیکربندی شده بود تا محافظان ریاست جمهوری را حمل کند.هنگامی که بانوی اول سابق افغانستان و کارکنان ارشد سوار بر بالگردها شدند تا عازم فرودگاه کابل شوند، خلبانان اعلام کردند که به دلیل بحرانی شدن شرایط امنیتی فرودگاه امکان پرواز به سمت آن را ندارند و عملا پرواز به مقصد امارات نیز از فرودگاه کابل ممکن نیست. آقای غنی که همچنان منتظر وزیر دفاع بود، ناگزیر به چنان خروج اضطراری از کاخ ریاست جمهوری میشود که پابرهنه به دنبال کفشهایش میگردد و دیگر فرصت نمیکند گذرنامه خود را پیدا کند.