آمریکا در سال 2001 به افغانستان حمله کرد و طالبان را متلاشی کرد. پسازآن دولتهای انتخابی «حامد کرزای» و «اشرق غنی» امور افغانستان را به مدت دو دهه در دست گرفتند. در این دوره دموکراسی در افغانستان رشد و مهمتر اینکه زنان به آزادیهای بیشتری دست پیدا کردند. هزینه ماندن آمریکا در افغانستان برایش غیرممکن شده بود به همین دلیل فرار را برقرار ترجیح داد و با تبانی تعدادی از کشورهای عربی و پاکستان، افغانستان دوباره با این هدف که تروریستهای طالبان در آینده برای ایران، چین و روسیه شاخ خواهند شد روز 24 مرداد 1400 کابل را تحویل گروه طالبان که تربیتشده مدرسه «حقانیه» پاکستان هستند و جز خود دیگران را کافر و مهدورالدم میدانند داد. متأسفانه در طول یک سال گذشته علاوه بر سرکوب آزادیها حدود 25 میلیون از جمعیت 38 میلیونی این کشور به زیرخط فقر رفتهاند. وضع بهگونهای است که اکنون فاجعه انسانی افغانستان را تهدید میکند بااینوجود امروز زنان افغان در کف خیابان هستند و شعار «نان»، «کار» و «آزادی» سر میدهند. خوشبختانه تاکنون هیچ کشوری حاضر نشده حکومت تروریستهای طالبان را به رسمیت بشناسد
گروه تروریستی طالبان بعد از گذشت 20 سال که حکومتشان توسط آمریکا و متحدانش از دست رفته بود دوباره قدرت را در دست گرفت و حکومت امارت اسلامی را در افغانستان احیاکرد.
فقر،و گرسنگی حاد مردم افغانستان
مردم افغانستان طی یک سال گذشته با تبعات بازگشت طالبان که از بسیاری جهات کشورشان را به مرز فاجعه برد دست پنجه نرم کردند. اقتصاد افغانستان پس از ورود طالبان به کابل از کمکهای بینالمللی محروم شد. میلیونها افغان دیگر امکان تامین غذای روزانه خود را ندارند و تقریبا کل جمعیت افغانستان در فقر به سر میبرد. اداره سرمفتش خاص امریکا در امور بازسازی افغانستان (سیگار) میگوید که ولایتهای شمالی، مرکزی، شمالشرقی و جنوبغربی افغانستان با سطح گرسنگی حاد مواجه استند.به گفته سیگار، تمام ولایتهای افغانستان با ناامنی غذایی در سطح بحران مرحله سه مواجه استند.اما از این میان ولایتهای سمنگان، بلخ، جوزجان، فاریاب و بغلان در شمال، غور و دایکندی در مرکز، نیمروز در جنوب غرب، بدخشان و نورستان در شمالشرق در وضعیت قرمز با سطح گرسنگی مرحله چهار و حالت اضطراری مواجه استند.در این مرحله سوءتغذیه حاد بسیار بالا و مرگومیر بیش از حد منعکس میشود.
نقض حقوق بشر
دیدهبان حقوق بشر گزارشی زیر نام سال فاجعهبار حکومت طالبان نشر کرده است. در این گزارش گفته شده که کارنامه وحشتناک طالبان در زمینه حقوق بشر و عدم تعامل این گروه با جهان به انزوای آن منجر شده است.در گزارش دیدهبان حقوق بشر که روز پنجشنبه، نشر شده آمده است که طالبان از زمان تسلط بر افغانستان، تعهداتشان در زمینه حقوق بشر را زیر پا گذاشتهاند.به گزارش دیدهبان حقوق بشر، طالبان در مدت یک سال محدودیتهای شدیدی بر زنان و رسانهها وضع کرده و مخالفانشان را خودسرانه بازداشت، شکنجه و اعدام کردهاند.پژوهشگر افغانستان در دیدهبان حقوق بشر گفته است: مردم افغانستان در یک کابوس حقوق بشری زندهگی میکنند و قربانی ظلم طالبان و بیتفاوتی بینالمللی شدهاند. آینده افغانستان تاریک خواهد ماند مگر این که دولتهای خارجی فعالتر با مقامهای طالبان درگیر شوند و آنها را به شدت تحت فشار قرار دهند.دیدهبان حقوق بشر گفته است که کارنامه وحشتناک طالبان و عدم تعاملشان با جامعه بینالمللی سبب شده تا آنان در انزوا قرار داشته باشند.در واکنش به این گزارش بلال کریمی معاون سخنگوی طالبان در واکنش به گزارش کارشناسان سازمان ملل گفت: حقوق بشر زمانی ضایع می شد که مردم ما به وحشت و جنایت مختلف مواجه بودند و زیر بمباران بودند ولی بعد از آمدن امارت اسلامی حقوق مردم و شهروندان ما تامین شده است.
دغدغه مقامات طالبان
در حالی که مردم با گرسنگی و فقر شدید دست و پنجه نرم می کنند یکی از مقامات طالبان خواستار همکاری مردم در مسئله امر به معروف و نهی از منکر شده است.مولوی خالد حنفی، سرپرست وزارت امر به معروف و نهی از منکر امارت اسلامی، در نشست سالانه این وزارت که در ارگ برگزار شده بود، گفت: ریاست امر به معروف و نهی از منکر در ۳۴ ولایت کشور فعال است و مردم باید در اجرای آن با محتسبان همکاری کنند.سرپرست وزارت امر به معروف و نهی از منکر، در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت که در ۲۰ سال گذشته، غربی ها به فرهنگ افغانی و اسلامی صدمه وارد کرده و ذهن جوانان را تخریب و تخریش نموده است؛ لذا نیاز جدی به فرهنگ سازی و ذهنیت سازی در این زمینه احساس می شود. وی با اشاره به گزارش هایی که نیروهای طالبان مردم افغانستان را مورد ضرب و شتم قرار می دهند گفت: هیچکسی در این کشور مورد آزار و اذیت غیر شرعی کارکنان این وزارت قرار نگرفته است. وی تصریح کرد : کارکنان وزارت امر به معروف و نهی از منکر موظف هستند حتی با اعمال زور مردم را از منکرات باز دارند.
هرچند مقامات طالبان سال گذشته از رویکردی متعادلتر نسبت به دوره اول حکومتشان سخن میگفتند اما تجربه ۱۲ ماه گذشته نشان داده است که طالبان طی دو دهه دوری از قدرت متحول نشدهاند.
مخالفت با دستاوردهای زنان افغانستان و نادیده گرفتن حقوق آنها، ایجاد محدودیت برای رسانهها و فضای خفقان، ویژگیهای اصلی یک سال حضور مجدد طالبان در افغانستان بود.یورو نیوز در گزارشی رویداد های مهم افغانستان در طول یکسال گذشته را منتشر کرده که در ادامه می خوانید:
۲۹ فوریه سال ۲۰۲۰: دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهوری وقت آمریکا توافقی با طالبان امضاء کرد که واشنگتن در آن متعهد به خروج نظامیانش از افغانستان تا روز اول مه سال ۲۰۲۱ میشد. در مقابل طالبان وعده داد که حملاتش علیه آمریکاییها را متوقف خواهد کرد. جنگجویان طالبان حملاتشان را بر روی نیروهای امنیتی افغانستان متمرکز کردند. این نیروها همزمان با کاهش سطح حمایت آمریکا به تدریج با شرایط جدیدی روبرو شدند.
۱۴ آوریل سال ۲۰۲۱: جو بایدن، رئیسجمهوری جدید آمریکا اعلام کرد که کشورش ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ نظامی باقیمانده در افغانستان را تا روز ۱۱ سپتامبر و بیستمین سالگرد حملات به برجهای دوقلو در نیویورک و پنتاگون خارج خواهد کرد.
مه تا اوت ۲۰۲۱: طالبان روز به روز مناطق بیشتری از افغانستان را تحت کنترل گرفتند. برخی از مناطق بدون هیچگونه درگیری و با توافق طالبان با مقامات محلی به تصرف جنگجویان این گروه در آمدند. طالبان تا نیمه ماه اوت بر تقریبا کل افغانستان از جمله شهرهای بزرگ حاکم شدند.
۱۵ اوت ۲۰۲۱: جنگجویان طالبان وارد کابل، پایتخت افغانستان شدند و اشرف غنی، رئیسجمهوری قانونی از کشور گریخت.
۱۶ اوت ۲۰۲۱: هزاران غیرنظامی افغان به امید فرار از کشور به فرودگاه کابل رفتند. آمریکا و متحدانش پروازهای تخلیه اتباع خارجی و شماری از افغانها را از این فرودگاه انجام میدادند. برخی تصاویر منتشرشده از کابل شماری از افغانها را در حالی که به دنبال هواپیمایی آماده حرکت میدویدند نشان میداد. دستکم دو نفر از چرخهای هواپیمایی که از فرودگاه کابل برخاست به پایین پرتاب و کشته شدند.
۱۸ اوت ۲۰۲۱: ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان در اولین نشست خبری از زمان سقوط کابل اعلام کرد که این گروه به دنبال انتقامگیری از سربازان حکومت پیشین نیست. وی افزود که زنان افغان «در چهارچوب اسلام» اجازه کار و تحصیل خواهند داشت.
۲۶ اوت ۲۰۲۱: بمبگذاران انتخاری و مردان مسلح وابسته به گروه داعش بیش از ۱۷۰ افغان و ۱۳ سرباز آمریکایی را در فرودگاه کابل کشتند. حمله پهپادی آمریکا به منطقهای در کابل چند روز بعد ۱۰ کشته برجای گذاشت. هفت نفر از کشته شدگان کودک بودند. پنتاگون ابتدا تاکید کرد که عاملان حمله احتمالی دیگری به فرودگاه کابل را هدف گرفته است. وزارت دفاع آمریکا در نهایت پذیرفت که این حمله پهپادی به اشتباه انجام شد.
اوت ۲۰۲۱: به قدرت رسیدن طالبان باعث شد تا هشت میلیارد دلار از داراییهای افغانستان در خارج از کشور توقیف شود. میلیاردها دلار کمک خارجی که بودجه دولت افغانستان به آن وابستگی شدیدی داشت نیز متوقف شد. اقتصاد افغانستان تقریبا یک شبه فروپاشید و قیمتها افزایش یافت. میلیونها نفر طی ماههای بعد به جمع افغانهایی پیوستند که دیگر توانایی تامین غذای روزانه خود را ندارند. بسیاری از مراکز بهداشتی و درمانی افغانستان نیز به دنبال به قدرت رسیدن طالبان تعطیل شد.
سپتامبر ۲۰۲۱: مدارس افغانستان بازگشایی شد و دختران دانشآموز تا کلاس ششم اجازه حضور در مدارس را پیدا کردند. دانشآموزان دختر از کلاس ششم به بعد تنها در برخی مناطق به طور استثنایی توانستند به مدرسه بروند.