ارزیابی شما از سفر رئیس جمهور چین به عربستان چیست؟
این دومین سفر شی جین پینگ به عربستان سعودی است.شی حدود 5سال پیش هم به ریاض سفر کرد.عربستان منبع تولید نفت است و چین یک کشور وارد کننده نفت.بنابراین طبیعی است که ارتباط عربستان با چین وجود داشته باشد.حجم قابل توجهی از نیاز نفت چین از عربستان تامین می شود و باقی آن از کشورهای حاشیه خلیج فارس و روسیه تامین می شود. در شرایط فعلی که انتقال انرژی از روسیه به اروپا کاهش چشمگیر داشته است بسیاری از کشورها به دنبال برنامه ریزی برای تامین نیازهای خود به انرژی افتاده اند.تاثیر تحریم هایی که کشورهای اروپایی و آمریکا علیه روسیه انجام داده اند و تعیین سقف قیمتی برای نفت شرایط را متفاوت از گذشته کرده است.البته چین و روسیه روابط خوبی با یکدیگر دارند و روسیه بخشی از نیازهای نفتی چین را تامین می کند.
آیا عربستان به دنبال تصاحب بازارهای نفت ایران است؟
کشورهای تولید کننده نفت و گاز رقیب یکدیگر هستند.بخشی از این رقابت توسط اوپک کنترل و تعدیل می شود اما با این حال اوپک برای کشورها سقف صادراتی تعیین می کند.اما همه کشورها تلاش می کنند بازار خود را توسعه دهند و با مشتریان خود تنوع صادراتی داشته باشند.
عربستان از این استثنا خارج نیست و با توسعه زیرساخت های خود در زمینه تولید نفت می تواند ماهانه 11میلیون بشکه برای مشتریان خود تولید کند.کشورهای خریدار نفت هم به دنبال خرید از کشورهای قابل اطمینان هستند.
علاوه بر این بحث تحریم های ایران یک مانع جدی برای صادرات نفت است.این تحریم‌ها برای چین مشکل ایجاد می کند.البته چین می تواند از مسیرهایی بخشی از تحریم ها را دور بزند.بنابراین همانگونه که عربستان رقیب ایران است همانگونه رقیب سایر کشورهای صادر کننده نفت نیز است.
آیا می توان سفر رئیس جمهور چین به عربستان گردش سیاست خارجی اعراب از غرب به شرق دانست؟
کشورهای حاشیه خلیج فارس تلاش دارند که به صورت متوازن با کشورهای دنیا در ارتباط باشند.یعنی همزمان با چین با آمریکا و اروپا هم در ارتباط تجاری و اقتصادی باشند.
طرح کمربندی جاده ای چین به دور دنیا به نحوی است که از کشورهای عربی هم می گذرد.یکی از دلایل سفر شی جین پینگ به ریاض برگزاری دو اجلاس در عربستان است.یکی اجلاس کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و دیگر اجلاس اتحادیه عرب.این دو اجلاس فرصت خوبی برای چین است که سیاست های خود را با کشورهای عربی توسعه دهد.
به نظر شما سفر شی به عربستان به معنای شکست سفر بایدن به ریاض نیست؟
نمی توان سفرها را در پاسخ به سفر سایر مقامات کشورهای دیگر دانست. هر کشوری برای توسعه روابط تجاری اقتصادی خود به سایر کشورهای سفر می کند.البته آثار ضعف سیاست های آمریکا در منطقه مشوق سفرشی جی پینگ به ریاض است.
به نظر شما اگر امروز جمهوری خواهان بر سر کار بودند شاهد گسترش روابط ریاض و پکن بودیم؟
به نظر بنده بله اگر امروز ترامپ هم بر سر کار بود روابط پکن و ریاض پتانسیل گسترش داشت.چین قبل از ریاست جهوری ترامپ در عربستان برای تولید موشک های استراتژیک با برد 2500 کیلومتر کرده است.بنابراین چین در لایه های مختلف اقتصادی سیاسی و امنیتی با عربستان همکاری دارد.
-آیا ایران می تواند از گسترش روابط چین با کشورهای عربی به سود خود استفاده کند؟
دو سال گذشته چین یک ابتکاری پیشنهاد کرد که ایران،عربستان و چین در نظم امنیتی منطقه همکاری کنند.سفر شی جین پینگ می تواند بستر سازی توسعه این پیشنهاد باشد.