افزایش فروش نفت
صندوق بین‌المللی پول به تازگی گزارشی منتشر کرده که در آن به کسری بودجه اشاره‌کرده و به این سؤال پاسخ داده که ایران برای جبران کسری بودجه خود باید چه کند؟ این صندوق یک راهکار نشدنی برای جبران کسری بودجه پیشنهاد کرده که فروش نفت به قیمت ۳۵۲ دلار است!
این رقم در حالی توسط صندوق بین المللی پول پیشنهادشده که قیمت هر بشکه نفت اکنون 75 دلار است و اگر قیمت نفت به 5 برابر رقم فعلی برسد، کسری بودجه سال 1402 تأمین خواهد شد.
نظر مرکز پژوهش های مجلس درباره کسری بودجه
در این ارتباط رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: رقم کسری بودجه دولت در سال جاری 400 هزار میلیارد تومان است. مرکز پژوهش‌های مجلس هم گزارش داد رقم کسری بودجه دولت حدود 300 تا 600 هزار میلیارد تومان است. گزارش‌ها می‌گوید دولت در این مدت، با استقراض و چاپ پول توانسته هزینه‌های خود را تأمین کند که نتیجه آن تورم بوده است.
بدهی 100 میلیارد دلاری دولت
صندوق بین‌المللی پول در این گزارش به بخشی از بدهی دولت اشاره کرد و نوشت: بدهی‌های دولت ایران در سال ۲۰۲۲ میلادی، به حدود ۱۰۰ میلیارد دلار رسیده که معادل ۳۴ درصد از تولید ناخالص داخلی است. انتظار می‌رود که در سال جاری میلادی نیز حدود ۱۲ میلیارد دلار به این بدهی‌ها اضافه شود.
رشد نقدینگی و تورم
در ادامه این گزارش، اشاره شد که نقدینگی در ایران طی سال گذشته میلادی ۴۴ درصد رشد داشته است و امسال نیز انتظار می‌رود که بیش از ۳۸ درصد رشد داشته باشد. تورم سال گذشته در ایران ۴۹ درصد ارزیابی‌شده است. پیش‌بینی می‌شود قیمت‌ها در سال جاری نیز با تورم ۴۲.۵ درصدی روبرو شوند.
صندوق پول بین‌المللی با توجه به داده‌های موجود، پیش‌بینی می‌کند که رشد اقتصادی ایران در سال جاری ۲ درصد خواهد بود و در سال آینده میلادی نیز در همین مقدار باقی خواهد ماند.
شرط رشد اقتصادی، برداشتن تحریم‌ها
پیمان مولوی، دکترای اقتصاد و عضو پیوسته انجمن حسابداری ایران و دبیر کل پیشین انجمن اقتصاددانان ایران درباره تورم به تجارت نیوز گفت: اگر مانتوانیم رشد اقتصادی که لازمه آن برداشته شدن تحریم‌هاست به اقتصاد ایران بازگردانیم، متأسفانه با این روند خلق نقدینگی 30 تا 40 درصدی که در اقتصاد وجود دارد، به سمت تورم حرکت می‌کنیم. نکته دیگر آن است که عوامل سیاسی و بین‌المللی می‌توانند به روند تورم سرعت بخشند. کشور از سال 97 تا الآن، تورم بالای 40 درصد داشت.
تجربه ترکیه در کنترل تورم
این کارشناس اقتصادی درباره علل ایجاد تورم گفت: سه رویکرد در مورد تورم وجود دارد؛ تورم ناشی از فشار عرضه، تورم ناشی از فشار تقاضا و تورم ساختاری. در ایران مخلوطی از هر سه موارد وجود دارد اما آن چیزی که خطرناک است، افزایش حجم پول و نقدینگی در ایران است. تورم 80 درصدی در ترکیه در هفته‌های گذشته به 46 درصد کاهش‌یافته است. ما می‌توانیم مثل ترکیه از سیاست پولی استفاده کنیم. تا زمانی که یک سیاست منسجم پولی و کاهش ریسک، سرلوحه کار اقتصاد قرار نگیرد، تورم ادامه دارد.
پیامد منفی چاپ پول و استقراض
مولوی درباره اثر تحریم‌ها بر ایجاد شرایط کنونی گفت: مخالفان می‌گویند روسیه به عنوان یکی از کشورهای تحریم شده، توانسته اقتصاد خود را از تورم مصون نگه دارد. حتی بانک مرکزی در سال گذشته از یک بسته ارزی مبتنی بر مدل روسی به منظور کنترل بازار ارز رونمایی کرد. اما به نظر می‌رسد که دوستان مغالطه می‌کنند و اگر به روسیه سفر و با مردم صحبت کنند، نظر خود را تغییر می‌دهند. رشد اقتصادی روسیه کاهش پیداکرده و شرایط امروز روسیه مثل 10 سال قبل ایران است. اگر تحریم ادامه پیدا کند، اقتصاد روسیه تضعیف خواهد شد و تولید ناخالص داخلی و درآمد سالانه این کشور نیز کاهش خواهد یافت. روسیه پس از تحریم‌ها، سیاست پولی درستی اتخاذ کرد و نرخ بهره خود را بالا برد. اما اگر رشد اقتصادی روسیه هم پایین باشد، مجبور می‌شود که پول چاپ کند و به جایی می‌رسد که ما در آن هستیم. اقتصاد علم است، نتیجه چاپ پول در کشور که رشد اقتصادی ندارد تورم است؛ چه در روسیه باشد و چه در ایران.