یک تحلیلگر مسائل بینالملل گفت: در حالی که ما مسیر دیپلماسی را اتخاذ کرده بودیم و در آستانه دور ششم مذاکرات بودیم، با حمله اسرائیل و آمریکا مواجه شدیم. این دو قبل از اینکه تأسیسات هستهای را هدف بگیرند، به دیپلماسی شلیک کردند.
نصرتالله تاجیک در گفتوگو با خبرنگار جماران، در خصوص میزان اطمینان از تداوم آتشبس، با اشاره به بدعهدی تاریخی اسرائیل در پایبندی به توافقاتش، اظهار کرد: خصوصا اگر توافقات انجامشده، مطابق با میل، انگیزه و اهداف اسرائیل نباشد، این رژیم به راحتی آنها را نقض میکند. در مورد پایداری آتشبس با ایران نیز احساس افکار عمومی و تحلیلگران این است که شاید چندان پایدار نباشد که نکته قابل اتکایی است، کما اینکه هیچگونه ضمانتی اعم از سخت، نرم، سیاسی و بینالمللی هم برای آن وجود ندارد.
این دیپلمات بازنشسته با اشاره به نقش کشورهای فرامنطقهای نظیر چین و روسیه در تحقق آتشبس، افزود: ما هنوز هیچ قرینهای از اینکه روسیه نقش موثری در آتشبس ایفا کرده باشد، نداریم. اگرچه چین و روسیه اقدامی را در شورای امنیت انجام دادند که حتی منجر به صدور بیانیه محکومیت آمریکا و اسرائیل هم نشد. به نظر من، نمیتوان به صرف اینکه ملاقات عراقچی و پوتین تنها ساعاتی پیش از اعلام آتشبس صورت گرفته بود، استنتاج کرد که این ملاقات توانسته در ایجاد آتشبس تأثیر داشته باشد. البته ظاهرا پوتین یک تماس تلفنی با ترامپ داشته، و طبق گفته ترامپ، رئیسجمهور روسیه درخواست میانجیگری کرده که مورد موافقت آمریکا واقع نشده است. بیش از این اطلاعاتی از صحبتهای مطرحشده در این تماس و ارتباط آن با جنگ ایران و اسرائیل وجود ندارد.
تاجیک ادامه داد: اگرچه موضعگیری روسیه در قبال تجاوز اسرائیل به ایران تا حدی خوب و بهتر از چین بود، اما اینکه این مواضع چه تأثیری در وقوع آتشبس داشته را نمیتوان تحلیل کرد و حتی با اطلاعاتی که فعلا داریم، فکر نمیکنم خیلی موثر بوده باشد. حتی برخی تحلیلگران معتقدند روسیه چندان علاقهای به ایجاد آتشبس در این جنگ ۱۲ روزه نداشته است، زیرا جنگ اوکراین و مسائل روسیه با آمریکا، باعث شده این کشور نسبت به بحرانی شدن اوضاع خاورمیانه بیمیل نباشد. خصوصا که برای روسیه، ادامه این شرایط تأثیر مطلوبی بر قیمت نفت دارد. این در حالی است که چینیها خواهان آرامش در خاورمیانهاند، زیرا از این طریق میتوانند با هزینه کمتری به انرژی دست پیدا کنند و به همین خاطر گاهی تلاشهایی را برای ایجاد آرامش در منطقه انجام میدهند.
وی با تأکید بر اینکه البته معادلات منطقه را نمیتوان صرفا بر اساس نفت تحلیل کرد، گفت: ذینفعان بسیار زیادی درگیر ماجرا هستند. معادلات منطقه خطی نیست، بلکه ما با شرایط بسیار پیچیده، چندلایه و لرزان و ژلهای روبهرو هستیم و تجزیه و تحلیل بدون تهیه یک تصویر بزرگ شامل تمام جزئیات، ممکن نیست. در این بین، حاکمیت نیز نباید از مردم انتظار پیروی محض داشته باشد. انسجام ملی به عنوان اصلیترین عامل امنیتساز، در گرو تحقق خواست و اراده مردم است.