وضعیت حزب الله در لبنان مشابه وضعیت حشدالشعبی در عراق است زیرا نخستوزیر، رئیسجمهور و تعدادی از گروههای سیاسی لبنان همسو با دولت خواستار خلع سلاح حزب الله هستند. پشت صحنه فشار بر دولت آمریکا، اسرائیل، عربستان و احتمالاً ترکیه است. در چنین شرایطی حزب الله بر سر دوراهی است که یا خلع سلاح را بپذیرد و به صورت یک گروه سیاسی در پارلمان فعالیت کند یا دست به سلاح ببرد و مقابل دولت قرار بگیرد. در این میان ایران نمیخواهد سلاح را زمین بگذارد بنابراین اگر سفر لاریجانی به لبنان صورت گیرد، توفیق چندانی نخواهد داشت. وزیر خارجه لبنان وقتی ایران با خلع سلاح لبنان مخالفت کرد، با طعنه کنایه آمیزی گفت بهتر است بروید و مشکلات داخلی خود را حل کنید. تا لحظهای که روزنامه به چاپ رفت سفر علی لاریجانی به لبنان انجام نشده است.
علی لاریجانی دبیر شورایعالی امنیت ملی در روزهای پر آشوب عزم به عراق و لبنان کرد. نشانهای روشن از جهتگیری سیاست امنیتی-خارجی تهران در ماههای پیشرو است. لاریجانی در آغاز مسئولیت جدید خود، پروندهای را با عنوان تقویت روابط امنیتی و سیاسی با همسایگان در دستور دارد که میتواند برای کشور راهبردی باشد.
امضای موافقتنامه امنیتی دوجانبه بین ایران و عراق، مهمترین هدف بخش نخست این سفر بود. این توافق، از نگاه لاریجانی، گامی اساسی در همگرایی امنیتی دو کشور و ایجاد چارچوبی پایدار برای مقابله با تهدیدات مشترک به شمار میآید. او بر این نکته تأکید کرد که امنیت ایران و امنیت همسایگان، بهویژه عراق، درهمتنیده است. موضوع خلع سلاح حشد الشعبی در عراق و حزب الله در لبنان بحث برانگیز شده است.
پیام منطقهای تأثیر راهبردی
سفر علی لاریجانی مأموریت دوجانبه نیست بلکه راهبرد ایران برای تثبیت جایگاه خود در منطقه است. عراق و لبنان، در محور سیاستهای منطقهای جمهوری اسلامی هستند؛ عراق عمق راهبردی ایران در غرب و مرکز عبور مسیرهای اقتصادی و امنیتی و لبنان خط مقدم محور مقاومت در برابر اسرائیل است. سفر لاریجانی میتواند پیامی به واشنگتن، تلآویو و پایتختهای عربی داشته باشد که ایران همچنان بازیگری فعال، تأثیرگذار و دارای شبکههای ارتباطی گسترده است. این درحالی است که پس از حمله حماس به اسرائیل در 7 اکتبر محور مقاومت، حماس، حوثیهای یمن و حزب الله لبنان ضربه خوردند و دولت عراق هم به حشد الشعبی که حامی ایران است فشار میآورد تا سلاح را زمین بگذارد.
بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل در کنفرانس مطبوعاتی گفت که اسرائیل به دولت لبنان در تلاشهایش برای خلع سلاح حزبالله کمک کرده است.
دولت لبنان بحث در مورد ایده عذرخواهی از پذیرش علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در بیروت کرد. سفر لاریجانی به بیروت در حمایت از مقاومت و حزبالله صورت گرفته است.
یزید بن فرحان فرستاده عربستان پشت کمپینی است که برای لغو این سفر آغاز شده است. این امر ابتدا توسط نواف سلام نخستوزیر لبنان پیشنهاد شده است، که به دستور فرستاده عربستان عمل میکند و بدون هیچ سؤالی به همه درخواستهای وی عمل میکند.
مخالفت سمیر جعجع
الاخبار گزارش داد که سمیر جعجع، رهبر نیروهای لبنانی به سلام فشار میآورد تا رئیسجمهور جوزف عون را متقاعد کند که از این مقام ایرانی استقبال نکند اما عون این درخواست را رد کرد. الاخبار اعلام کرد که یوسف رجی، وزیر امور خارجه وابسته به حزب نیروهای لبنانی به تماسهای داخلی و خارجی خود ادامه میدهد تا تلاش کند این سفر را لغو کند.
منابع آگاه به الاخبار گفتند که لاریجانی درخواست دیدار با رجی را نکرده است و قرار است در سفر یک روزه با روسای سه گانه و رهبران حزب الله دیدار کند. به نظر میرسد که حزبالله درصد برگزاری استقبالی از لاریجانی است و هرگونه تلاش برای جلوگیری از سفر وی به مثابه گامی انفجاری خواهد بود.