تجربهی تاریخی نشان داده است که هیچ ملتی بدون وحدت و انسجام ملی، قادر به عبور از بحرانها و حرکت به سوی توسعه پایدار نخواهد بود. برای ایران امروز، وحدت و یکپارچگی نه تنها یک ضرورت امنیتی، بلکه یک سرمایه اجتماعی و فرهنگی است که باید بیش از هر زمان دیگری پاس داشته شود.
ایران در جغرافیایی حساس قرار دارد؛ از دیرباز چهارراه تمدنها بوده و در حال حاضر منطقهای پرتنش و محل مناقشات جهانی است. در چنین شرایطی، هرگونه شکاف داخلی میتواند بهانهای برای دخالت بیگانگان شود. تجربه کشورهای منطقه به روشنی نشان داده که فقدان انسجام ملی چگونه میتواند به فروپاشی اجتماعی، جنگ داخلی و نابودی منابع ملی بینجامد. در مقابل، ملت ایران با وجود همهی فشارها و تهدیدها، همواره از خلال وحدت و همبستگی خود توانسته است استقلال و تمامیت ارضیاش را حفظ کند. اما وحدت ملی صرفاً با شعار و تاکید بر همدلی به دست نمیآید. انسجام واقعی زمانی شکل میگیرد که همهی اقشار جامعه، فارغ از قومیت، مذهب، زبان و گرایش سیاسی، احساس کنند در سرنوشت کشور سهیم هستند و حقوق آنان به رسمیت شناخته میشود. به بیان دیگر، وحدت ملی نه در انکار تفاوتها بلکه در احترام به آنها و بهرهگیری از ظرفیتهای متنوع برای ساختن آیندهای مشترک معنا پیدا میکند.
یکپارچگی ایران در گروی پذیرش این واقعیت است که همهی ایرانیان، فارغ از خاستگاه قومی یا مذهبی، اعضای یک خانوادهاند. کرد، بلوچ، ترکمن، عرب، لر، ترک، فارس و دیگر اقوام ایرانی، همگی پارههایی از پیکره یک ملتاند و حذف یا نادیده گرفتن هر یک، به معنای تضعیف کل جامعه است. زبانها و فرهنگهای محلی نه تهدیدی برای وحدت، بلکه سرمایهای فرهنگی برای تقویت هویت ملیاند. ایجاد فرصتهای برابر در توسعهی اقتصادی مناطق محروم و شنیدن صدای همهی اقوام، از الزامات تحکیم وحدت ملی است.
وحدت ملی زمانی پایدار خواهد ماند که مردم احساس کنند صدای آنان در عرصه عمومی شنیده میشود. بیتوجهی به خواستههای مدنی و اجتماعی، به جای تقویت یکپارچگی، آن را آسیبپذیر میسازد. برعکس، پذیرش تکثر و ایجاد فضایی برای گفتوگو و تفاهم، اعتماد عمومی را تقویت میکند و شکافها را کاهش میدهد.امروز که ایران با چالشهای متعددی چون فشارهای اقتصادی، تحریمهای خارجی و مسائل زیستمحیطی روبهروست، بیش از هر زمان دیگری نیازمند حفظ وحدت و یکپارچگی است. این وحدت باید از جنس اعتماد متقابل، عدالت اجتماعی و احترام به تنوع باشد. آینده ایران در گروی آن است که همهی ایرانیان احساس کنند در ساختن فردا سهم دارند و در این سرزمین برای همه جایگاه و کرامت انسانی محفوظ است.
به یاد داشته باشیم، ایران خانهی مشترک همه ماست.