ستاره صبح، فائزه صدر: چند روز پیش دفتر ریاست جمهوری مصر اعلام کرد «شرم الشیخ» روز دوشنبه 13 اکتبر (21 مهر) میزبان اجلاس صلح غزه خواهد بود. ریاست این اجلاس به طور مشترک برعهده عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا است. همچنین سران بیش از 25 قدرت منطقه‌ای و بین‌المللی در این اجلاس حضور دارند. هدف نشست شرم الشیخ، پایان دادن به جنگ غزه و تقویت صلح و ثبات در خاورمیانه اعلام شده است.
با وجود اینکه آکسیوس مدعی شده بود واشنگتن، ایران را به این نشست دعوت کرده، اما روز گذشته حضور مسعود پزشکیان در اجلاس شرم الشیخ توسط رسانه‌های داخلی تکذیب شد. شرم الشیخ که به عنوان ژنو خاورمیانه شناخته می‌شود، میزبان نشست‌های مهمی مانند توافق خودمختاری فلسطین در 1999، سران خاورمیانه در 2000 و 2005، مجمع جهانی اقتصاد در 2006 تا 2008 و... بوده، اما این شهر بیش از هرچیز با نام فلسطین گره خورده و شاهد تلاش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای متعددی برای پر کردن شکاف مذاکرات صلح فلسطین و اسرائیل بوده است. ستاره صبح در گفت‌وگو با قاسم محبعلی، مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت امور خارجه به بررسی تبعات عدم حضور ایران در این اجلاس پرداخته که در ادامه می‌خوانید:
قاسم محبعلی درباره دعوت از ایران برای شرکت در اجلاس شرم الشیخ گفت: متأسفانه در رسانه‌های داخلی اعلام نمی‌شود که آیا دعوت از ایران برای شرکت در اجلاس شرم الشیخ، دعوتی رسمی بوده یا نه؟! و آیا مصر از ایران دعوت کرده یا آمریکا؟! برای تحلیل واکنش دولت باید پاسخ این پرسش‌ها را دانست و بعد ابراز نظر کرد.
محبعلی افزود: نشستی که امروز تشکیل می‌شود، اجلاس سران است و با حضور بیش از بیست کشور برگزار می‌شود. قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به جز روسیه و چین در نشست شرم الشیخ حضور دارند و از این نظر این اجلاس اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
وی در ادامه اضافه کرد: شرکت کنندگان در این اجلاس دولت‌ها و روسای دولت‌ها هستند. حتی حماس به این دلیل که دولت نیست حضور رسمی ندارد. یکی از دلایل اهمیت این اجلاس عدم شرکت مقاماتی پایین‌تر از رئیس‌جمهور است. همچنین ریاست مشترک مصر و آمریکا بر اجلاس اهمیت نشست را بالا می‌برد.
این کارشناس و تحلیلگر سیاسی با تاکید بر لزوم مشارکت ایران در نشست شرم الشیخ خاطرنشان ساخت: شرم الشیخ اجلاس می‌تواند زمینه ساز سلسله تحولاتی در خاورمیانه باشد. نبود هر کشوری مثل ایران یا بازیگرانی چون روسیه و چین آثار خود را خواهد داشت. ایران در کمک به حماس، حزب الله، جهاد اسلامی، سوریه و یمن بالاترین دست را داشته و این درست نیست که در زمان توافق غایب باشد. به قول معروف در عزا بودیم و باید در عروسی هم باشیم!
مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت امور خارجه ضمن اشاره به اهمیت نشست صلح غزه برای کشورهای منطقه و به ویژه ایران یادآور شد: اگر برگزار کنندگان اجلاس شرم الشیخ دعوتی رسمی از مقامات ایرانی داشتند، حضور ایران لازم است. چرا که بخش مهمی از منافع ما از مسیر منطقه می‌گذرد. امنیت ملی کشور با تصمیماتی سر و کار دارد که در این نشست گرفته می‌شوند. غیبت ایران در اجلاس شرم الشیخ به معنی اتلاف تمام هزینه‌های جمهوری اسلامی در منطقه طی این سال‌ها است. همانطور که جنگ غزه تحولات بزرگی در منطقه ایجاد و ایران را درگیر کرد، نشست صلح حماس و اسرائیل بانی تغییر و تحول خواهد بود، لذا حضور ایران در این نشست برای دفاع از منافع اش الزامی است.
وی در ادامه اظهار داشت: مشکل بزرگ سیاست خارجه در ایران این است که اسیر تقسیماتی غیر منعطف است و قادر به تشخیص شرایط زمان و مکان نیست. سیاست مثل آب و هوا که وابسته بهفصل و جغرافیای منطقه است، به زمان و مکان بستگی دارد. در هر زمانی باید متناسب با شرایط تصمیم گرفت و رفتار کرد نمی‌توان سیاستی را چند دهه پیش اتخاذ کرد و گفت همین است که هست، شرایط تغییر می‌کند و باید سیاست‌ها از تغییرات زمان و مکان تبعیت کنند. تصمیمات ایران در مواجهه با چنین مواردی به پوشیدن پالتو در تابستان می‌ماند. مشکل ما این است که این تفاوت‌ها را درک نمی‌کنیم و متوجه نیستیم که پالتو فصل خودش را دارد، فصل‌هایی می‌آیند که باید آستین کوتاه بپوشیم.
دیپلمات پیشین وزارت امور خارجه با تشریح منافع و امتیازات سیاست انعطاف پذیر گفت: سیاست خارجی جمهوری اسلامی بر مبنای خطوط قرمزی خشک و غیر قابل انعطاف تعریف شده، با این خطوط قرمز نمی‌توان به موقع خود را با شرایط تطبیق داد و تصمیماتی مناسب زمان و مکان اتخاذ کرد. غیر منعطف بودن آسیب شکستن را به دنبال دارد و متأسفانه وقتی شکستیم تصمیمی را که باید پیش از این می‌گرفتیم می‌پذیریم.
وی در این رابطه تشریح کرد: ایران بخشی از درگیری منطقه بود، جنگ به ایران کشیده شد، ایران از حملات اسرائیل خسارت دید و تلفات انسانی داشت. حامیان منطقه‌ای ایران که برایشان میلیون‌ها دلار هزینه شده بود در این دو سال آسیب جدی دیدند. چرا ایران نباید در نشست صلح این جنگ حضور داشته باشد؟! هر جنگی اهدافی سیاسی دارد، در زمان توافق میوه‌های آن درگیری در سبد چیده می‌شوند. وقتی ایران در درگیری حضور داشت و در توافق غایب است، دیگران میوه‌های صلح را برمی دارند. قاسم محبعلی در پایان گفت‌وگو تاکید کرد: شرکت کنندگان در اجلاس شرم الشیخ نیازی به حضور ایران ندارند، اما ایران باید به خاطر منافع ملی‌اش دعوت به شرکت در این نشست را بپذیرد و در عالی‌ترین سطح در نشست حضور پیدا کند. درک این مسئله سخت نیست که وقتی در میدان تصمیم گیری نباشیم، دیگران بر سر ما و منافعمان تصمیم می‌گیرند و روز دیگر در مقابل عمل انجام شده قرار می‌گیریم. خود تحریمی سیاسی و پرهیز از روبه‌رو شدن با رهبران و قدرت‌هایی که با آن‌ها مسائل و مشکلاتی داریم، در نهایت به زیان کشور و ملت تمام می‌شود.