ناوالنی که بود؟
الکسی ناوالنی متولد 1976 حقوقدان، سیاستمدار و منتقد سیاسی-اقتصادی ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه بود ناوالنی برجسته‌ترین چهره مخالف ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور این کشور در سال‌های اخیر بوده است و به مدت بیش از یک دهه فساد در مرکز قدرت در مسکو را افشا کرد.
او یک مبارز کاریزماتیک و تنها رهبر اپوزیسیون روسیه بود که می توانست مردم را به تعداد زیادی در سراسر این کشور در اعتراضات ضد دولتی بسیج کند. نام ناوالنی با افشای فساد مقامات بر سرزبان‌ها افتاد. او حزب «روسیه متحد» ولادیمیر پوتین را «حزب کلاهبردارها و سارقان» نامید و چندین بار به زندان افتاد. الکسی ناوالنی در سال ۲۰۱۱، در پی اعتراضاتی در مورد تقلب توسط حزب آقای پوتین در انتخابات پارلمانی، برای ۱۵ روز به زندان افتاد. ناوالنی در ژوئیه ۲۰۱۳ هم به اتهام اختلاس به زندان افتاد، اما این اتهام را سیاسی خواند. او تلاش کرد که در سال ۲۰۱۸ در انتخابات ریاست جمهوری روسیه شرکت کند، اما به دلیل محکومیت‌های قبلی در مورد کلاهبرداری از شرکت در انتخابات منع شد. اتهامی که او باز هم آن را با انگیزه‌های سیاسی دانست. ناوالنی همچنین در سال ۲۰۱۹ پس‌ازآن که خواستار اعتراضاتی بدون مجوز شد، به مدت ۳۰ روز به زندان افتاد. الکسی ناوالنی در سال ۲۰۲۱ پس از بازگشت از آلمان که برای درمان سوءقصد شیمیایی به جانش به آنجا رفته بود، دستگیر شد. ناوالنی معتقد بود که مقامات ارشد کرملین عامل این سوء قصد بودند اما این مقامات، این اتهام را رد کردند. در سال ۲۰۲۰، گزارشی از سوی رسانه تحقیقاتی بلینگکت و سایت خبری روسی «د اینسایدر» منتشر شد که در آن چندین مامور سرویس امنیت داخلی روسیه معروف به اف‌اس‌بی را مسئول سوءقصد با مواد سمی به جان الکسی ناوالنی معرفی کرده بود. او ابتدا به دلیل زیر پا گذاشتن شرایط وثیقه در حالی که در بیمارستانی در آلمان تحت درمان بود، به دو سال و نیم زندان محکوم شد، اما سپس به دلیل کلاهبرداری و توهین به دادگاه به ۹ سال دیگر محکوم شد. الکسی ناوالنی تابستان سال گذشته هم یک جلسه محاکمه داشت و دوره حبس او تا زمان مرگش ادامه داشت.
نحوه مرگ ناوالنی
الکسی ناوالنی اواخر سال گذشته به یک اردوگاه کیفری در قطب شمال منتقل شد که یکی از سخت‌ترین زندان‌های روسیه محسوب می‌شود.
سازمان زندان‌ها در منطقه یامالو-ننتس گفت که او پس از پیاده‌روی در روز جمعه «احساس ناخوشی» کرد.در بیانیه‌ای در این مورد آمده است که او «تقریباً بلافاصله بیهوش شد.» این بیانیه اضافه کرده که بلافاصله، اعضای یک گروه فوریت‌های پزشکی به محل فراخوانده شدند و تلاش کردند تا او را احیا کنند اما موفق نشدند. به گزارش خبرگزاری تاس، دلایل مرگ الکسی ناوالنی در حال بررسی است.
واکنش همسر ناوالنی
یولیا ناوالنایا در کنفرانس امنیتی مونیخ گفت، خبر مرگ همسرش تاکنون فقط از منابع دولتی منتشر شده است.
او ادامه داد که «نمی‌دانم باید این خبر وحشتناک را باور کنم یا نه.»ناوالنایا افزود: ما واقعا نمی توانیم پوتین و دولتش را باور کنیم.
او سپس گفت که اگر خبر مرگ شوهرش صحت داشته باشد، پوتین و متحدانش باید مسئولیت شخصی آن و هر کاری که با روسیه انجام می دهند را بر عهده بگیرند. ناوالنایا به حاضران در کنفرانس امنیتی مونیخ گفت: «از همه کسانی که اینجا هستند می‌خواهم متحد شوند و به مجازات رژیم روسیه کمک کنند.
واکنش آمریکا:روسیه مسئول است
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا می‌گوید که اگر مرگ ناوالنی تایید شود، «تنها تاکیدی بر ضعف و پوسیدگی در قلب سیستمی است که پوتین ساخته است.»
او در کنفرانس امنیتی مونیخ گفت: «اول و مهم‌تر از همه، اگر این گزارش‌ها درست باشد، ما با همسر و خانواده‌اش همدردی می‌کنیم و در صورت تایید مرگش، «روسیه مسئول است.» جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا گفت: «این یک تراژدی وحشتناک است و با توجه به «سابقه طولانی و کثیف دولت روسیه» در آسیب رساندن به مخالفانش، پرسش‌های واقعی و آشکاری را در این مورد مطرح می‌کند.
واکنش اروپا
اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا نیز در کنفرانس امنیتی مونیخ به بی‌بی‌سی گفت: «ما منتظر هستیم تا خانواده ناوالنی قبل از صدور بیانیه‌مان آن را تایید کنند.»
واکنش ریشی سوناک و شولتز
ریشی سوناک، نخست وزیر بریتانیا مرگ الکسی ناوالنی را «خبری وحشتناک» خواند و گفت که او در طول زندگی‌اش شجاعت باورنکردنی از خود نشان داد. اولاف شولتز، صدراعظم آلمان هم گفت که این فعال سیاسی «با جان خود بهای شجاعتش را پرداخت.»
یاد ناوالنی گرامی داشته شود
این در حالی است که یان لیپاوسکی، وزیر امور خارجه جمهوری چک از جهان خواسته است که «یاد و خاطره» مردی را که «به خاطر ایستادگی در برابر پوتین تا حد مرگ زندانی و شکنجه شده است» گرامی بدارند. کریسیانیس کارینز، نخست وزیر سابق لتونی و وزیر خارجه فعلی آن کشور نیز می‌گوید که از این خبر «عمیقاً ناراحت» است و افزود «مسئولیت مرگ او کاملاً بر عهده رژیم جنایتکار پوتین است.» چارلز میشل، رئیس شورای اروپا گفته است که این اتحادیه، رژیم روسیه را تنها مسئول «مرگ غم‌انگیز» ناوالنی می‌داند. او در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که ناوالنی «برای ارزش‌های آزادی و دموکراسی جنگید» و «واپسین ایثار» را برای آرمان‌های خود پرداخت.
واکنش ناتو
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو گفت که از اخبار مرگ الکسی ناوالنی عمیقاً متأثر و نگران است. او گفت که روسیه باید با درنظر گرفتن همه واقعیت‌ها به سوالات جدی پاسخ دهد تا این موضوع روشن شود.
واکنش کاخ کرملین
خبرگزاری روسی تاس با انتشار بیانیه کرملین اعلام کرد که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه از درگذشت منتقد خود مطلع شده است و کاخ کرملین اطلاعات بیشتری درباره مرگ وی ندارد. دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین نیز گفته است که سازمان زندان‌ها تمام بررسی‌های لازم را درباره مرگ وی انجام می‌دهد.
نزدیکان ناوالنی مرگ او را تایید نکرده‌اند
نزدیکان ناوالنی با این حال مرگ این سیاستمدار را هنوز تایید نکرده‌اند. کیرا یارمیش، سخنگوی ناوالنی در شبکه ایکس نوشت: «وکیل الکسی اکنون به خارپ پرواز می‌کند. به محض اینکه اطلاعاتی کسب کنیم آن را گزارش خواهیم کرد.» در همین حال لئونید ولکوف، رئیس دفتر وی، اعلامیه زندان را به‌عنوان «اعتراف به کشته شدن» ناوالنی در زندان توصیف کرد اما هشدار داد که آن‌ها هنوز تاییدی دریافت نکرده‌اند.