مهاجرت 65 هزار ایرانی در سال
دراین‌باره بهرام صلواتی، مدیر رصدخانه مهاجرت می‌گوید سالانه حداقل ۶۵ هزار نفر از ایران مهاجرت می‌کنند. رقمی که بخشی از آن به مهاجرت کادر درمان برمی‌گردد.
امسال با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی زنگ هشدار مهاجرت ایرانیان به ویژه کادر درمان به صدا درآمد. چنان‌که بار‌ها رئیس سازمان نظام پزشکی ایران و تهران و نظام پرستاری در این مورد هشدار دادند.
مهاجرت 4000 پزشک در 3 سال
بر اساس گزارش رصدخانه مهاجرت ایران، مهاجرت داوطلبانه نیروی متخصص تحصیل‌کرده و نیروی کار ماهر در سه سال گذشته منجر به خروج بیش از چهار هزار پزشک از ایران شده است.
باید در نظر داشت این آمار فقط برای پزشکان است و اگر با آمار‌های مهاجرت پرستاران و سایر بخش‌های حوزه سلامت تجمیع شود، رقم بزرگ‌تری حاصل می‌شود. آمار دقیقی از مهاجرت پرستاران در دست نیست. سال ۲۰۱۸ و تنها در کشور امریکا، چهار هزار پرستار ایرانی فعال بودند.
نیمی از پزشکان تمایل
به مهاجرت دارند
رصدخانه مهاجرت ایران در پیمایشی در تابستان سال ۱۴۰۱ میزان تمایل، تصمیم و اقدام به مهاجرت حوزه سلامت را بررسی کرد. بر اساس این پیمایش نیمی از شرکت‌کنندگان تمایل زیاد و بسیار زیاد به مهاجرت داشتند. پیش‌تر رئیس هیئت‌مدیره نظام پزشکی تهران به تجارت نیوز گفته بود که اگر سیاست‌ها و روند مهاجرت پزشکان این‌گونه ادامه پیدا کند، در پنج سال آینده با کمبود شدید پزشک مواجه می‌شویم. به گفته مؤید علویان در این صورت برای گرفتن برخی از خدمات باید به کشور‌های دیگر مراجعه کرد.
عوامل مهاجرت کادر درمان
بر اساس داده‌های سالنامه مهاجرت ۱۴۰۱، سه دسته عوامل مرتبط با مسائل اقتصادی، مدیریتی و شغلی-رفاهی بر مهاجرت بخش سلامت تأثیرگذار است. نتایج این پیمایش نشان می‌دهد، از نظر عوامل کلان اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر مهاجرت بیش از ۵۰ درصد از افراد شرکت‌کننده معتقد بودند بی‌ثباتی اقتصادی و اجتماعی در ایران، فساد نهادینه در کشور و شیوه حکمرانی در کشور مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر مهاجرت در حوزه سلامت هستند. به‌طورکلی در میان شاغلان بخش سلامت، عواملی مانند عدم تناسب میان درآمد و هزینه‌های زندگی، تبعیض و نابرابری درآمدی در افزایش انگیزه افراد برای مهاجرت بیشتر است. همچنین رانت و روابط ناسالم مدیران و ناکارآمدی مدیران بهداشت و درمان کشور نیز به عنوان عوامل مدیریتی تأثیرگذار بر مهاجرت کادر درمان است.
مقصد مهاجرت پزشکان
سن اقدام به مهاجرت از کشور کاهش یافت. بررسی‌های رصدخانه نشان می‌دهد پزشکانی که قصد مهاجرت دارند در همان سال‌های اولیه و پس از فارغ‌التحصیلی اقدام به مهاجرت می‌کنند. داده‌های سالنامه مهاجرت ۱۴۰۱ نشان می‌دهد، آمریکا، آلمان، فرانسه و بریتانیا مهم‌ترین کشور‌های پذیرنده پزشکان ایرانی هستند. سال ۲۰۱۸ تنها در آمریکا ۲۹ هزار ایرانی در بخش بهداشت و درمان فعال بودند. به عبارتی مقاصد مهاجرتی همان کشور‌های توسعه‌یافته هستند که نیروی آموزش‌دیده کشور‌های درحال‌توسعه را به کار می‌گیرند.
عقب‌گرد به 40 سال قبل
آمار‌های مهاجرتی زنگ هشداری است برای خالی شدن حوزه بهداشت و درمان از نیروی انسانی مهارت دیده. پیش از این نیز محمد رئیس، رئیس‌کل نظام پزشکی کشور هم گفته بود نتیجه توجه نداشتن به مشکلات حوزه درمان این است که در چند سال آینده پزشکی نخواهیم داشت.
به گفته او در رشته‌های ضروری، جراح نداریم و مجبور می‌شویم برای برخی درمان‌ها با چند برابر هزینه، عزیزان را به خارج از کشور بفرستیم یا با یک عقب‌گرد ۴۰ ساله واردات پزشک از هند، پاکستان و فیلیپین داشته باشیم.
پزشکانِ سازمان تأمین اجتماعی را دریابید!
دبیر کمیته صنفی انجمن اسلامی جامعه پزشکی تأمین اجتماعی گفت: ما روزانه بازنشستگانی را می‌بینیم که برای گرفتنِ داروهایشان گاهی از صبح تا بعدازظهر در صف می‌نشینند. گاهی خودمان هم خجالت می‌کشیم و نمی‌دانیم برای مریضِ سالمندی که بیماری قند دارد و برای گرفتنِ یک نسخه ساعت‌ها در صف می‌ماند چه کار می‌توانیم انجام دهیم؟
به گزارش خبرنگار ایلنا، هادی عبدالهی، دبیر کمیته صنفی انجمن اسلامی جامعه پزشکی در مورد مهم‌ترین مشکلاتِ درمانِ سازمان تأمین اجتماعی به «ایلنا» گفت: می‌توان با شیب ملایم هزینه‌های بخش درمان غیرمستقیم تأمین اجتماعی را وارد درمان مستقیم کرد. بیمارستان‌های خصوصی مثل زالو به جان تأمین اجتماعی و بیمه‌ی شده‌ی این سازمان افتاده‌اند و خرج‌های غیر لازم برای آن می‌تراشند. خیلی اوقات مریض بابتِ یک بیماری ساده به بخش خصوصی مراجعه می‌کند و ظرف دو ساعت با تجویزِ بستری بی‌مورد، هزینه‌های سنگینی برای او می‌تراشند. سؤال ما این است که چرا سیاست‌ها و نظارت‌ها به سمتی نمی‌رود که مریض بتواند از درمان مستقیم سازمان استفاده کند؟ چرا باید مجبور شود به بخش خصوصی مراجعه کند که هم به ضرر سازمان و هم به ضرر مریض تمام شود؟
ضرورت اصلاح تعرفه پزشکان
عبدالهی بیان کرد: ما اگر این تعرفه‌ها را اصلاح کنیم پزشک برای کار در مراکز درمانی سازمان انگیزه پیدا می‌کند و ما با این حجم از خروج پزشکان از مراکز درمان سازمان تأمین اجتماعی مواجه نمی‌شویم.
به گفته‌ی آقای سالاری ۸۲۰ پزشک در سال ۹۹ از تأمین اجتماعی رفته‌اند. پزشک با بیست سال خدمت، تقاضای بازنشستگی می‌کند چون می‌داند در مطبش درآمد بیشتری کسب می‌کند.
استخدام پزشکان
وی به موضوع استخدام پزشکان در تأمین اجتماعی اشاره کرد و گفت: حدود ده سال است که در تأمین اجتماعی پزشکی استخدام نشده است و ۵۶۰ پزشک قراردادی در این سازمان وجود دارند. پزشک می‌گوید ده سال در سازمان کار می‌کنم اما امنیت شغلی ندارم. پزشکِ قراردادی حتی فیش حقوقی ندارد، خب این پزشک چگونه به ماندن در این سازمان امید داشته باشد؟
عبدالهی گفت: در شرایط فعلی که یک کپسولِ سادهی آموکسی سیلین ۳۰ هزار تومان شده پناهگاهِ مریض کجاست؟ حتی مراجعه‌ی بیمارانی که بیمه‌شده‌ی تأمین اجتماعی نیستند هم به این مراکز بیشتر شده چون آن‌ها هم ترجیح می‌دهند به جای پرداخت ویزیت ۹۰ هزارتومانی به تأمین اجتماعی بیایند و ۲۴ هزار تومان بدهند.