تجربه جنگی اوکراین متفاوت از عراق و افغانستان است، اما تاریخ نشان می دهد که ارسال سلاح های جنگی پیشرفته آمریکایی به کشورهای در حال جنگ، نه تنها در تعیین سرنوشت درگیری تاثیری نخواهند داشت، که می تواند بعدتر عواقب بدی برای ایالات متحده داشته باشد. با توجه به اینکه به نظر می رسد غرب «برای رسیدن به صلح» به ارسال پیشرفته و پیچیده ترین تجهیزات خود به اوکراین تمایل دارد، نگرانی درباره این مساله چندان بی مورد به نظر نمی رسد.
اقدام به فوریت!
میدل ایست نیوز نوشت:از جمله کسانی که از افزایش ارسال تسلیحات پیشرفته به اوکراین حمایت می کنند، می توان به کاندولیزا رایس، معمار جنگ عراق، و رابرت گیتس، وزیر دفاع سابق در هر دو دولت جورج دابلیو. بوش و باراک اوباما اشاره کرد که اخیرا در مقاله ای تحت عنوان «زمان به نفع اوکراین نیست» در واشنگتن پست نوشته اند که اوکراین دارد در جنگ با روسیه شکست می خورد و برای آمریکایی ها، زمان آن فرا رسیده است که «با در نظر گرفتن فوریت» عمل کنند.دولت جو بایدن تا کنون موفق شده زیر فشارهای گسترده برای ارسال تسلیحات پیشرفته به اوکراین مقاومت کند. با توجه به روندی که تاریخ طی کرده، تصور اینکه روان کردن سیل تسلیحات آمریکایی مخاطره ای در بر نخواهد داشت، احمقانه است. به علاوه، حتی در صورت موافقت آمریکا با ارسال تسلیحات، یک سری عوامل دیگر از جمله قابلیت سازگاری دشمن می توانند بر مزیت فناوری برتری غلبه کنند.ایالات متحده نباید درس های جنگ های گذشته را فراموش کند. اگرچه موقعیت کنونی اوکراین از عراق و افغانستان متفاوت است، اما آمریکا نباید تجربه جنگی خود در این کشورها را نادیده بگیرد.
مزیت های فناوری موقتی است
نکته اولی که آمریکا باید از جنگ های پیشین خود آموخته باشد این است که مزیت های فناوری موقتی هستند و تنها تا زمانی دوام خواهند آورد که حریف جنگی هنوز برای مقابله با این مزیت ها کاری انجام نداده باشد. جنگ ایالات متحده در عراق نه تنها نشان داد که دشمنان ایالات متحده خیلی سریع می توانند تاکتیک های خود را برای مقابله با فناوری آمریکایی تطبیق دهند، بلکه همچنین نشان داد که مسلح کردن نیروهای نیابتی می تواند مانند یک «بومرنگ» عمل کند که در نهایت به آمریکا آسیب می رساند.
جنگ عراق
جنگ عراق در مارس 2003 با «شوک و هیبت» آغاز شد؛ یک نمایش از توان نظامی و فنی ایالات متحده که طبق کارزار متعارف حمایت از جنگ، قرار بود بغداد را در طی یک ماه تسلیم واشنگتن کند. اما عراقی ها از جنگیدن دست نکشیدند. پس از آنکه در صحنه اصلی شکست خوردند، به جنگ چریکی روی آوردند و بدین ترتیب، خیابان های باریک شهرهای پرجمعیت به صحنه جدید نبرد تبدیل شد. شورشی های عراقی در شهرهایی مانند فلوجه، رمادی و بغداد با بمب های دست ساز مشهور به «بمب های کنار جاده ای» در برابر بزرگ ترین و پیشرفته ترین نیروی نظامی مانور دادند. بمب های دست ساز را شاید بتوان تاثیرگذارترین نمونه تطبیق در جنگ قلمداد کرد. این بمب ها که اغلب شامل پوکه گلوله و لوازم بی ضرر خانگی مانند تلفن همراه یا کنترل در گاراژ بودند، عامل اصلی 60درصد از تلفات ایالات متحده در عراق محسوب می شوند.اگرچه در حمله اولیه به عراق کمتر از 150 نیروی آمریکایی کشته شدند، اما این آمار در سال 2011 که رئیس جمهوری پیشین اوباما همه نیروهای رزمی آمریکایی را از عراق خارج کرد، به حدود 4500 نفر رسید. آماری که پیش از آغاز جنگ هرگز برای حامیان آن قابل تصور نبود.
جنگ آمریکا با داعش
با این حال، شرایط وخیم تر شد. داعش، مجموعه ای از قبایل سنی ناراضی عراقی که با القاعده در عراق همکاری می کردند، در سال 2014 ظهور، و فلوجه را با همه تجهیزات آمریکایی که در آنجا برای نیروهای امنیتی عراق در نظر گرفته شده بود، تصرف کرد. این گروه سپس در سال 2015 رمادی و انبار تسلیحات ساخت آمریکا در این شهر را به تصرف درآورد که همین مساله به روند سریع توسعه اراضی توسط این گروه تروریستی کمک کرد.داعش آنگاه از 2300 هاموی، 52 هوویتزر ام198، 74هزار مسلسل، 40 تانک ام.1.ای.1 آبرامز و سایر سامانه های ساخت آمریکا برای حمایت از «خلافت» خود استفاده کرد که در روزهای اوج آن عملا یک سوم سوریه و 40درصد عراق را دربرمی گرفت. سرکوب این گروه نهایتا تنها با اعزام مجدد نیروهای آمریکایی به عراق، (همکاری نیروهای منطقه ای) و هزاران حمله هوایی طی چندین سال، میسر شد و به بازپس گیری مناطق تصرف شده انجامید.
جنگ در افغانستان
نکته دوم اینکه اگرچه توانایی تطبیق طالبان با فناوری آمریکایی در طول جنگ در افغانستان و یافتن راهکارهایی برای مقابله با این فناوری غیرقابل انکار است، اما نمی توان تاثیرات قرار گرفتن طولانی مدت در معرض فناوری ایالات متحده و مخاطرات و در نهایت استفاده آن برای نیروهای آمریکایی را نادیده گرفت.
همچنین لازم به ذکر است که در نتیجه فروپاشی دولت افغانستان در سال 2021، طالبان دست کم 7 میلیارد دلار تجهیزات آمریکایی را به تصرف خود درآورده و البته، وعده داده است که غنایم را با چین تقسیم خواهد کرد.
توقیف پهپاد پیشرفته آمریکایی توسط ایران
ایران در سال 2011 یک پهپاد سیا آر.کیو-170 را توقیف و مهندسی معکوس کرد. اما به گفته یک مهندس ایرانی، این مساله اتفاقی نبود. ایرانی ها طی چندین سال پهپادهای کمتر پیشرفته را مهندسی معکوس کرده و به نقطه ضعف جی.پی.اس آنها پی برده بودند و توانستند پهپاد پیشرفته آمریکایی را بدون آسیب در فرودگاه ایران بنشانند. این اتفاق اساسا پس از آن رخ داد که نیروهای مسلح شیعه متحد ایران در عراق در سال 2009 به اطلاعات مربوط به پهپادها از طریق یک نرم افزار ارزان قیمت در دسترس عموم، دسترسی پیدا کرده بودند. لازم به ذکر است که پهپاد توقیف شده آمریکایی توسط ایران آن زمان «جدیدترین هنر» آمریکا قلمداد می شد و اساسا پس از ارسال به میدان جنگ خارجی، به خطر افتاد.
جنگ اوکراین
جدای از این تاریخچه ناخوشایند از ارسال تسلیحات به مناطق جنگی برای آمریکا، تاریخچه اوکراین قبل از جنگ در انحراف تسلیحاتی و فساد نیز قابل توجه است و به علاوه، بی ثباتی محض این کشور به معنای آسیب پذیری بیشتر آمریکا در تامین تسلیحاتی اوکراین است. دولت ایالات متحده تاکید می کند که این مساله را مد نظر گرفته است، اما سازمان های نظارتی بارها هشدار داده اند هنوز هیچ اطمینان خاطری درباره اینکه سلاح های آمریکایی روزی به دست افراد اشتباه نرسند، وجود ندارد.جنگ در اوکراین احساسات شدیدی را برانگیخته است. با این حال، تسلیحات آمریکایی راه حل این جنگ نیستند و تنها شرایط را پیچیده تر خواهند کرد. آمریکا پیش از آنکه درباره ارسال تجهیزات و تسلیحات پیشرفته و به روز خود به اوکراین جنگ زده تصمیم بگیرد، باید چند سوال از خود بپرسد:آیا سرازیر کردن سیل تسلیحات که به سمت اوکراین، به صلح منجر خواهد شد؟حتی اگر صلح از این طریق به دست آید، آمریکا می داند که دقیقا چه بهایی برای چنین صلحی پرداخته است و آمادگی آن را دارد؟و در نهایت، یک مساله که پاسخ آن از پیش مشخص است: مهم نیست که یک سلاح چقدر پیشرفته باشد، در نهایت کسی جایی راهی برای مقابله با آن پیدا خواهد کرد.