آیا تا به حال برایتان پیش آمده که هنگام انجام کارهای مهم، تمرکز خود را از دست بدهید؟ با حجم زیاد پیام‌ها، صداها و کارهای متعدد، تمرکز روی یک موضوع خاص بسیار دشوار شده است. اما چگونه می‌توان در این شرایط ذهنی آشفته، تمرکز خود را حفظ کرد؟ در این مطلب از، به بررسی روش‌ها و تکنیک‌های کاربردی برای افزایش تمرکز در محیط‌های شلوغ می‌پردازیم.
چرا حفظ تمرکز دشوار است؟
ذهن انسان به طور طبیعی به محرک‌های جدید واکنش نشان می‌دهد و هنگامی که در محیطی پر از صدا، اعلان و عوامل حواس‌پرت‌کن قرار می‌گیریم، تمرکز روی یک موضوع مشخص سخت می‌شود. این واکنش طبیعی مغز باعث می‌شود که هنگام مواجهه با اطلاعات زیاد یا وقفه‌های مکرر، توانایی تمرکز کاهش یابد. این مسئله به خصوص زمانی که باید کارهای خلاقانه یا پیچیده انجام دهیم، بیشتر خودش را نشان می‌دهد. برای مثال، فرض کنید در حال نوشتن یک گزارش هستید و ناگهان صدای اعلان پیامک یا ایمیل، توجه شما را جلب می‌کند. مغز شما به سرعت به این محرک واکنش نشان می‌دهد و پس از آن بازگشت به تمرکز اولیه زمان‌بر خواهد بود. تحقیقات نشان داده‌اند که هر بار که حواس پرت می‌شود، ممکن است تا ۲۰ دقیقه طول بکشد تا دوباره تمرکز به سطح قبلی بازگردد. پس مشکل اصلی فقط پرت شدن حواس نیست، بلکه زمان لازم برای بازگشت به تمرکز اولیه است که کارایی ما را کاهش می‌دهد.
مدیریت محیط کار
به گزارش همشهری آنلاین محیط اطراف ما نقش بسیار مهمی در حفظ یا از دست دادن تمرکز ایفا می‌کند. اگر میز کاری شلوغ و نامرتب باشد، هر لحظه توجه ما به سمت وسایل غیرضروری کشیده می‌شود. همچنین سر و صدای محیط یا نور نامناسب، باعث ایجاد خستگی زودرس و کاهش تمرکز می‌شود.
برای داشتن یک محیط کاری مناسب، به نکات زیر توجه کنید:
مرتب بودن میز کار: هر روز قبل از شروع کار، میز خود را تمیز و مرتب کنید. حذف وسایل غیرضروری از جلوی دست، کمک می‌کند ذهن شما کمتر به جزئیات بی‌ربط معطوف شود.
استفاده از هدفون نویز کنسلینگ: اگر در محیطی پر سر و صدا کار می‌کنید، هدفون‌های حذف صدا می‌توانند مانع ورود صداهای مزاحم به گوش شما شوند و امکان تمرکز بیشتر را فراهم می‌کنند.
تنظیم نور: نور شدید یا خیلی کم می‌تواند باعث خستگی چشم و کاهش تمرکز شود. بهتر است نور محیط به گونه‌ای باشد که بدون ایجاد خیرگی یا سایه، فضا را روشن نگه دارد.
دمای مناسب محیط: دمای بسیار گرم یا بسیار سرد باعث ناراحتی و حواس‌پرتی می‌شود. تحقیقات نشان داده‌اند که دمای بین ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتی‌گراد برای کارهای ذهنی مناسب است.
حذف منابع حواس‌پرتی: اگر می‌توانید، گوشی خود را در حالت سکوت قرار دهید یا در فاصله‌ای دور از دسترس قرار دهید تا کمتر وسوسه شوید به آن سرک بکشید.
در واقع، هر عاملی که بتواند توجه شما را به موضوع اصلی منحرف کند باید کنترل یا حذف شود.
تمرکز یک مهارت است که با تمرین و استفاده از روش‌های درست قابل بهبود است. در ادامه چند روش علمی را بررسی می‌کنیم که می‌توانند به شما در حفظ تمرکز کمک کنند.
تکنیک پومودورو یکی از محبوب‌ترین و موثرترین روش‌ها برای مدیریت زمان و تمرکز است. در این روش، کار به دوره‌های کوتاه تقسیم می‌شود:
ابتدا ۲۵ دقیقه بدون وقفه روی یک کار متمرکز می‌شوید.
سپس ۵ دقیقه استراحت می‌کنید.
بعد از چهار بار تکرار این سیکل، استراحت بلندتری (۱۵ تا ۳۰ دقیقه) داشته باشید تا مغز فرصت بازیابی پیدا کند. این روش به شما کمک می‌کند انرژی خود را در طول روز بهتر مدیریت و خستگی ذهنی کمتری را تجربه کنید.
برای مثال، اگر یک پروژه بزرگ دارید، به جای اینکه بخواهید ساعت‌ها پشت سر هم کار کنید و زود خسته شوید، این بازه‌های کوتاه کمک می‌کند همیشه با انرژی و تمرکز بالا روی کار بمانید.
اهمیت خواب و تغذیه
شاید اغلب افراد توجه کافی به تاثیر خواب و تغذیه روی تمرکز ندارند، اما این دو عامل کلیدی، زیربنای عملکرد مغز هستند.
خواب کافی و با کیفیت: خواب ناکافی یا بی‌کیفیت باعث کاهش قدرت حافظه، سرعت واکنش و توانایی تمرکز می‌شود. کارشناسان توصیه می‌کنند حداقل ۷ ساعت خواب شبانه داشته باشید تا مغز فرصت بازیابی پیدا کند.
تغذیه سالم: مصرف مواد غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، اسیدهای چرب امگا۳ (مانند ماهی)، ویتامین‌ها و مواد معدنی برای سلامت مغز ضروری است. همچنین خوردن میان‌وعده‌های سالم مانند میوه، مغزها یا ماست می‌تواند انرژی ذهنی را حفظ کند.