این روزها که اجلاس جهانی آب و هوایی گلاسکو در صدر اخبار رسانه‌های جهان است، خزر به‌عنوان بزرگ‌ترین دریاچه جهان با تهدید جدی روبه‌رو است و کوچک و کوچک‌تر شدن این پهنه آبی منحصربه‌فرد و محصور در میان پنج کشور، نگرانی‌هایی برای کشورهای ساحلی ایجاد کرده است. به گزارش ایرنا، تصاویر ماهواره و مستندات مربوط به سواحل دریای خزر بخصوص در سواحل شمال شرقی آن نشان می‌دهد که سطح آب خزر در سال‌های اخیر به‌شدت کاهش یافته است. دریای خزر مرزهای جمهوری اسلامی ایران، قزاقستان، روسیه، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان را شستشو می‌دهد، اما طولانی‌ترین خط ساحلی در قزاقستان است.
محاسبات دانشمندان نشان داده است که در دهه‌های آینده، سطح آب در بسیاری از بزرگ‌ترین آب‌های شیرین و شور جهان ممکن است به‌طورجدی کاهش یابد. این امر به‌ویژه دریای خزر را تحت تأثیر قرار می‌دهد، منطقه‌ای که ممکن است به‌شدت کاهش یابد، زیرا آب از سطح آن سریع‌تر تبخیر می‌شود و پوشش یخی در قسمت شمالی مخزن در زمستان از بین می‌رود. تحقیقات جدید محققان حاکی است که میزان آب و سطح دریای خزر به علت گرمایش زمین و افزایش تبخیر آب با شتاب بیشتری کاهش خواهد یافت و این مسئله به معنی بحران آب برای حداقل پنج کشور همسایه خزر است.
رود ولگا منبع اصلی تأمین آبی خزر است و این دریاچه هیچ اتصالی به اقیانوس ندارد، ازاین‌رو سطح آب آن تا حد زیادی وابسته به میزان بارندگی، تبخیر و ورودی آب است. اکنون در مناطقی از سواحل خزر به‌راحتی می‌توان با خودرو حرکت کرد یا از پیاده‌روی در آن لذت برد؛ سواحلی که روزی زیر آب بود و قابلیت ماهیگیری داشت، اکنون خشک شده و وزارت محیط‌زیست و منابع طبیعی جمهوری قزاقستان نیز متوجه این وضعیت خطرناک شده و بروز چنین وضعیتی را تأیید می‌کند.
دراین‌ارتباط وزارت محیط‌زیست قزاقستان می‌گوید: سطح آب دریای خزر از سال ۲۰۰۶ به این‌سو، کاهش یافته است. علت این پدیده نگران‌کننده، واقعیتی به نام خشکسالی و کاهش بارندگی‌ها در سال‌های اخیر است و علاوه بر این، سرعت تبخیر آب هم تأثیر زیادی در کاهش عمق خزر داشته است.
کم‌عمقی در دریای خزر نه‌تنها در قزاقستان بلکه در دیگر کشورهای ساحلی خزر نیز ثبت شده است. به گفته کارشناسان محیط‌زیست طی ۱۵ سال گذشته سطح آب تقریباً یک و نیم متر کاهش یافته است و بدترین چیز این است که این میزان کاهش بسیار دور از حد انتظار بوده است. کاهش مداوم سطح آب در خزر دو دهه است که ادامه دارد. تنها در سه سال گذشته، این دریاچه تقریباً نیم متر کم‌عمق شده است. ۵.۵ میلیون سال از پیدایش دریای خزر می‌گذرد. آب این دریاچه هرچند شور است اما یکی از ذخایر آبی بزرگ درون‌خشکی برای منابع غذایی، صنایع، کشاورزی و زندگی انسانی بوده است. این دریاچه همچنین میزبان گونه‌های زیاد آبزیان و تأمین‌کننده غذای پرندگان مهاجر است، بنابراین با کوچک شدن خزر حوزه مهم غذایی و اقتصادی کشورهای مرتبط با خزر با خطر جدی مواجه می‌شود. به گفته کارشناسان کوچک شدن خزر می‌تواند تبعات خطرناکی برای مردم و محیط‌زیست کشورهای همسایه آن و حتی منطقه و خاورمیانه داشته باشد. تغییر اقلیمی و آب و هوایی، کم شدن منابع غذایی موجود در خزر و درخطر قرار گرفتن تجارت دریایی و اسکله‌ها و بنادر خزری ازجمله خطرات پایین رفتن آب این دریاچه است.