وحید شقاقی شهری، کارشناس اقتصادی و عضو هیئت‌علمی دانشگاه تربیت مدرس در کلاب هاوس خبر آنلاین با این موضوع که آیا توافق در وین و احیای برجام گشایش اقتصادی در پی خواهد داشت یا خیر؟ به بحران‌های کلیدی و کهنه‌شده اقتصاد ایران اشاره کرد و گفت: ایران با مشکلات بین‌المللی شدیدی روبروست اما باید توجه داشت کیفیت حکمرانی در ایران حائز اهمیت است و برای درک این مسئله لازم است اعداد و ارقامی مورداشاره قرار گیرد.
دو تریلیون دلار نفت فروختیم
شقاقی در توضیح این مطلب افزود: واقعیت این است که از دهه پنجاه تاکنون یعنی نیم‌قرن گذشته ایران نفت فروخته و امورات خود را گذرانده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در این دوره زمانی بیش از دو تریلیون دلار نفت به قیمت‌های کنونی نفت فروخته‌شده است اما بحران‌های ایران مانع از این شده است که اقتصاد ایران توسعه یابد. وی با اشاره به دو تحریم پیاپی در دهه نود که منجر به بروز بحران در جریان فروش نفت ایران در جهان شد، گفت: دهه ۹۰ متأسفانه دهه فرصت سوزی بود. میانگین رشد صفر درصدی اقتصاد و تورم ۲۴ درصدی بحران‌های پیچیده‌ای را پیش روی اقتصاد ایران قرارداد. این استاد دانشگاه گفت: نکته مهم اما اینجاست که از پس یک دهه بحرانی ما به اقدامی ویژه نیاز داریم که بتواند ما را از مرحله ورود به فرسودگی حفظ کند. وی این دهه را دهه استثنائی و سرنوشت‌ساز ایران خواند و گفت: برآوردها نشان از آن دارد که ما برای حفظ کشور و جلوگیری از فرسودگی اقتصاد نیاز به ۴۰۰ میلیارد دلار پول نیاز داریم. از این میزان ۱۳۰ میلیارد دلار برای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی نیاز است تا بتوانیم خود را حفظ کنیم.
خطر پیش روی اقتصاد ایران
شقاقی گفت: متأسفانه برای اولین بار در تاریخ هزینه استهلاک از سرمایه‌گذاری پیشی گرفته و این بحرانی بسیار جدی است. در کنار این‌ها ما با ۱۵۰۰ همت (هزار میلیارد تومان) نا ترازی صندوق‌های بازنشستگی روبرو هستیم و این بدان معناست که از یک‌سو کارخانه‌ها و بخش تولیدی ما مستهلک می‌شوند و از سوی دیگر بازنشستگان پس از عمری کار با مشکل مواجه هستند. عضو هیئت علی دانشگاه تربیت مدرس هشدار داد: تعلل در روابط بین‌المللی و منطقه‌ای فرصت این اقدامات اساسی را از ما خواهد گرفت. وی با تأکید بر اینکه بهتر بود برجام همان سال قبل به نتیجه می‌رسید، گفت: اگر برجام زودتر به نتیجه می‌رسید، امروز از قیمت بالای نفت بهره می‌بردیم. می‌بینید که قیمت نفت به بالای ۸۰ دلار رسیده است اما به واسطه تحریم فرصت برای صادرات توسط ایران از دست رفته است. او در بخش دیگری از سخنانش به این نکته اشاره کرد که آبان سال آتی انتخابات کنگره و سنای آمریکاست، گفت: من فکر می‌کنم احتمال پیروزی جمهوری خواهان و شروع شیطنت‌ها وجود دارد ازاین‌رو باید هر چه سریع‌تر مشکلات را حل کرد و درعین‌حال علاوه بر برجام با حل مسئله پیوستن به FATF، جریان ورود پول به کشور را برقرار نمود. این کارشناس اقتصادی ادامه داد: اینکه بگوییم اقتصاد به برجام ربطی ندارد یک شوخی بزرگ است. در عمل می‌بینیم همه بازارها منتظر برجام هستند و باید تکلیف خود را هر چه سریع‌تر روشن کنیم.
سه سال سخت پیش روست
شقاقی به مسئله کمبود آب اشاره کرد و گفت: این بحران، بحران امروز و آینده‌ایران است و باید هر چه سریع‌تر وارد فاز حل مشکل شویم و حکمرانی در بخش آب را اصلاح کنیم. به گفته وی ۹۸ درصد صندوق‌های بازنشستگی ایران به دولت متصل شده‌اند و باید در سال‌های آینده نصف بودجه عمومی صرف صندوق‌های بازنشستگی شود. او گفت: شاید غرب می‌خواهد زمان را از ما بگیرد اما ما باید آگاه باشیم هرقدر زمان از دست بدهیم کار برای ما سخت‌تر می‌شود. وی با اشاره به اینکه حتی در صورت امضای برجام سه سال بسیار سخت را در پیش روداریم، گفت: عصر نفت رو به پایان است، خودروهای جهان به تدریج در حال برقی شدن هستند و در آینده‌ای نزدیک شاید دیگر نتوانیم نفت صادر کنیم پس باید برای جهان پسانفت مهیا شویم. مشکلات امروز ما نشان می‌دهد بدون نفت چه وضعیت دشواری داریم ازاین‌رو در فرصت اندک باقیمانده باید برای رویارویی با مسئله اقتصاد بدون نفت آماده شویم. شقاقی گفت: امیدوارم تمام تلاش کشور معطوف به کاهش ریسک سیاسی و اقتصادی ایران شود، باید در نظر داشت هر معاهده‌ای را نپذیریم با افزایش ریسک مواجه می‌شویم و این اتفاق ما را از سرمایه گذاری که این میزان بدان نیاز داریم دور می‌کند.