محمدرضا محبوب فر
کارشناس حوزه محیط‌زیست
نمایندگان مجلس به‌جای اینکه به فکر مردم باشند، به دنبال طرح‌های حاشیه‌ای هستند. به همین دلیل روز به روز بر مشکلات زیست‌محیطی کشور اضافه می‌شود و در مقابل شاهد اتلاف وقت و نماینده‌ها مجلس برای طرح‌هایی چون اجازه دادن به افراد برای فروش اشیا تاریخی و میراث فرهنگی کشور هستیم! امروز بیشتر شهرهای کشور با پدیده میزگردها درگیر است. برخلاف تصور عمومی ریزگردهای معلق درهوا تنها حاوی ذرات خاک نیستند بلکه می‌توانند فلزات سنگین و مواد آلی سمی را با خود حمل کنند. آب موجود در تالاب و رودخانه خشک‌شده و چون این تالاب ها دارای فلزات سنگین بودند، هنگام وزش باد این فلزات همراه با میزگردها درهوا پخش می‌شود. ازاین‌رو میزگردها به دلیل سمی بودن عامل بسیاری از بیماری‌ها مانند سرطان‌ها و ام‌اس و… هستند. طوفان گردوخاک ازنظر فیزیولوژیک می‌تواند به شیوع بیماری‌های تنفسی و شدت یافتن این بیماری‌ها در میان مبتلایان منجر شود که خطرناک است. در حال حاضر مرگ‌ومیر بر اثرآلودگی هوا و انتشار میزگردها در جامعه افزایش‌یافته است. در حال حاضر ایران در محاصره ۲۷۰ میلیون هکتار چشمه گردوخاک است که اکثراً سمی و بسیار خطرناک هستند و روند بلندمدت آلودگی هوا در اثر ریز گردها و گردو غبار را به وجود می‌آورند. امروز ترکیه متهم اول است چرا که این کشور ۱۴ سد بزرگ بر روی رودخانه "فرات" احداث کرده و ۸ سد نیز روی رودخانه "دجله" ساخته است. همچنین ساخت سدهای دیگری روی رودخانه دجله در حال اجرا است. این مسئله باعث شده تا گردوخاک راهی سه کشور سوریه و عراق و ایران شود. بخش دیگری از گردوغبار منشأ داخلی دارد. فروردین ۱۴۰۱ نسبت به فروردین سال گذشته، ۹۰ درصد از حجم بارش‌ها کاسته شده و این کاهش بارندگی معضلی اساسی است که در کنار مداخلات انسانی، باعث از دست رفتن بخشی از منابع آب سطحی و تالاب‌ها، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها شده که بستر و زمینه را برای میزگردها فراهم کرده است.
ترکیه باید بپذیرد که مسائل محیط‌زیست‌محیطی و موضوعات مربوط به آب، آلودگی هوا و میزگردها مرز سیاسی نمی‌شناسد و فراسرزمینی است. این کشور باید به امضای پیمان نامه‌های منطقه‌ای برای رفع معضلات محیط‌زیست و مشکلات تغییر اقلیم تن دهد. دیپلماسی آب، پیچیده اما شدنی است. کشورهای خاورمیانه باید بپذیرند و فشار را از روی منابع آبی خود بردارند تا غبارخیزی کانون‌های داخلی و خارجی کاهش یابد. به‌طور ویژه، ترکیه باید توجیه شود که عملکردش عامل ایجاد گردوغبار در سوریه، عراق و ایران شده است. این کشور باید مسئولیت پیامدهای آن را که کم آبی، ایجاد گردوخاک و بیماری برای مردم دیگر کشورهاست بپذیرد.