فاطمه رسولی
روانشناس
شاید بیشتر مردم بهویژه نوجوانان، یک دفترچه خاطرات در اختیار داشته باشند و از آن برای ثبت رویدادهای روزانه کمک بگیرند تا رفتارهای خود را مرور کنند و احساساتشان را روی کاغذ بیاورند. باوجوداین به نظر میرسد بزرگسالان کمتر بهطور منظم روز نگاری و خاطرهنویسی را در پیش میگیرند و این میتواند کمی ناامیدکننده باشد؛ زیرا خاطرهنویسی فواید فراوانی دارد. پژوهشها نشان میدهند برای بهره بردن از فواید گوناگون نوشتن، باید از روز نگاری بهعنوان یک ابزار برای درک بهتر احساسات و یادگیری از تجربیات و خاطرات گذشته خود استفاده کنید. در ادامه به چند مورد از فواید نوشتن خاطرات روزانه اشاره میشود.
- درمان ذهن
نگارش و نوشتن، خود یک پروسه رواندرمانی است. فروید معتقد است فرد با کمک نوشتن میتواند به آمال و آرزوهای خود در یادداشتهایش برسد و آنها را بازنمایی کند و بهنوعی آرامش و آسایش برسد. این برونریزیهای آگاهانه، کمکم روحیه شما را بهتر میکند. خاطرات روانشناختی دوران کودکی تعدادی از افراد، حاوی زخمها و تاولهایی است که هر یک درد روانی خود را دارند، خصوصاً زمانی که زخمها درمان نشده و بهصورت رنج روانی و شرمندگی مزمن درآمده باشند که فرد با یادآوری ناخودآگاه آنها، دچار عدم ثبات خلقی میشود. اگر این زخمها جدی گرفته نشوند، در آینده در حوزههای مختلف زندگی مثل روابط زناشویی، فعالیتهای اجتماعی و تفریح، در برابر روحیات و خلقیات شما قد علم میکنند.
- تخلیه هیجانی
یکی از روشهای مؤثر در رواندرمانیهای دیروز و امروز، «تخلیه روانی یا هیجانی» است؛ یعنی شما روی یک مبل راحتی مینشینید و شروع به گفتن میکنید و آنقدر میگویید تا احساس کنید که راحت شدهاید و آرامش پیدا کردهاید. روش دیگر، نوشتن خاطرات دیروز خود است تا بتوانید از طریق نوشتن، با احساسات خود بیشتر آشنا شوید و بهنوعی خود را پیدا کنید و به بیداری و هشیاری عاطفی و درونی برسید. هر فردی در طول زندگی خود به دلیل تحمل و تجربه استرسها، زخمها و تهدیدهای خفیف و شدید، درگیر آشفتگیهای عاطفی و تعارضهای درونی میشود و اینجاست که فرد باید با فرهنگ و ادبیات رهاسازی و برونریزی هیجانات منفی خود، به شیوه خاطرهنویسی آشنا شود.
3- بهبود ذهن آگاهی و مقابله با استرس
خاطرهنویسی را میتوان نوعی ارتباط برقرار کردن با ذهن خود در نظر گرفت. اگر گاهی حس میکنید ذهنتان حسابی درگیر چیزی شده و نمیتوانید احساسات خود را درک کنید، نوشتن رویدادها و خاطرات راهی مناسب برای روشن شدن ذهن، کاهش انکار و دوری گزیدن از مشکلات و افزایش آسایش به شمار میرود.
4- بهبود مهارتهای ارتباطی
خودخوری و سرکوب کردن احساساتی مانند عصبانیت و ناامیدی میتواند منجر به مشکلاتی در روابط شود. به همین دلیل، بیان کردن آنها در یک دفترچه خاطرات میتواند راهکار خوبی برای بهبود مهارتهای ارتباطی باشد. شما با برطرف کردن احساسات سرکوبشده، میتوانید با دیگران بهتر برخورد کنید و صبر و درک بیشتری داشته باشید.
تحقیقات زیادی فواید نوشتن و خاطرهنویسی را به اثبات رساندهاند؛ برای مثال تحقیقی که در سال 2013 روی بزرگسالان نیوزیلندی انجام شده نتایج حائز اهمیتی به دنبال داشته است. در این تحقیق افرادی که اتفاقهای ناگواری برایشان افتاده و 3 روز پشت سر هم به مدت 20 دقیقه مشغول نوشتن ناراحتیهایشان بودهاند، 75% سریعتر از آنهایی که خاطراتشان را ننوشتند، به بهبودی دست یافتند.
بهطورکلی میتوان گفت نوشتن درباره موضوع احساسی یا آسیب روحی باعث میشود فرد موضوع را تصور کرده و اضطرابهایش را در چهارچوب قابل تجسمی قرار دهد و نهایتاً آن را حل کند. این کار باعث میشود فرد بهتر بخوابد و زندگی اجتماعی بهتری داشته باشد که همه اینها در بهبود سلامتی جسمی و روحی اثر میگذارند. با توجه به تمام موارد مثبتی که گفته شد توصیه میشود که نوشتن خاطرات را جزء اهداف آیندهتان قرار دهید.