هر ساله در تاریخ ۲۹ سپتامبر «روز جهانی قلب» گرامی داشته می‌شود. تعیین «روز جهانی قلب» از سوی فدراسیون جهانی قلب صورت گرفته و این روز جهانی به‌منظور افزایش آگاهی در مورد اینکه بیماری‌های قلبی-عروقی عامل اصلی مرگ‌ومیر در جهان هستند، گرامی داشته می‌شود. در طول عمر متوسط یک فرد، قلب حدود ۲.۵ میلیارد بار ضربان دارد و خون موردنیاز برای هر عضو از بدن را تأمین می‌کند.
سالانه ۱۸.۶ میلیون نفر قربانی
بیماری قلبی می‌شوند
بر اساس آمارهای رسمی، هر ساله ۱۸.۶ میلیون نفر در سراسر جهان به دلیل بیماری‌های قلبی-عروقی شامل بیماری قلبی و سکته، جان خود را از دست می‌دهند. هدف از گرامیداشت این روز جهانی آموزش دادن به افراد در جهت کنترل عوامل خطر مانند مصرف دخانیات، رژیم غذایی ناسالم و عدم تحرک و فعالیت بدنی است زیرا به گفته متخصصان با کنترل این عوامل می‌توان از ۸۰ درصد از مرگ‌های زودرس ناشی از بیماری‌های قلبی و سکته مغزی پیشگیری کرد. این موضوع شناخته شده است که سبک زندگی کم‌تحرک موجب بروز بیماری‌هایی از قبیل دیابت و فشارخون بالا می‌شود و زمانی که این بیماری‌ها برای طولانی‌مدت ادامه پیدا کنند، موجب بیماری‌های قلبی می‌شود.
علائم بیماری‌های قلبی
دکتر طاهره سماوات کارشناس مسئول بیماری‌های قلب و عروق اداره بیماری‌های غیر واگیر وزارت بهداشت در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه دو دسته عامل خطر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی وجود دارد، تصریح کرد: دسته اول عواملی هستند که در دست ما نیست. این عوامل شامل ارث، جنسیت، سن و... است که تغییرناپذیر هستند، اما برخی عوامل مانند سبک زندگی نادرست، تغذیه نامناسب، مصرف سیگار و الکل، استرس، کم‌تحرکی و... در دست ما است و می‌توانیم روی آن تأثیر بگذاریم و با تعدیل و اصلاح آن‌ها بر روند بیماری‌های قلبی و عروقی تأثیر بگذاریم.
چکاپ‌های دوره‌ای فشارخون و قند خون
وی درباره برنامه‌های وزارت بهداشت برای مبتلایان به بیماری‌های قلبی و عروقی، گفت: ما در سامانه سیب فراخوان می‌دهیم تا افراد ۳۰ ساله و بالاتر را ازنظر دیابت، فشارخون (در دو نوبت)، چربی‌خون (کلسترول، LDL، HDL و تری گلیسیرید) و... بررسی کنیم. اگر نشانه‌های دیابت و فشارخون بالا وجود داشته باشد افراد تحت پوشش قرار می‌گیرند و به شکل دوره‌ای تحت بررسی قرار می‌گیرند. تمامی آزمایش‌هایی که در این زمینه برای شناسایی بیماران انجام می‌شود در شبکه بهداشتی رایگان است.
سهم ۴۲ درصدی بیماری‌های قلبی در مرگ‌ها
او بابیان اینکه بیماری‌های قلبی و عروقی ۴۲ درصد عامل مرگ‌ومیر در کشور است، گفت: مرگ‌ومیرهای زیر ۷۰ سال بالایی هم داریم اما این روند در ایران خیلی هم با آنچه در دنیا رخ می‌دهد، متفاوت نیست. اقوام مختلفی در کشور ما زندگی می‌کنند که نوع زندگی، کار، تحرک، تغذیه و استرس‌های متفاوتی دارند و ما باید علل مختلفی که باعث افزایش فشارخون بالا در اقوام مختلف می‌شود را بررسی کنیم تا روی عوامل خطر کار کنیم. مثلاً در یاسوج میزان مصرف نمک خیلی بالا بوده است که در این نقطه برنامه‌ریزی مرتبط انجام شده است.
مردان بیش از زنان به بیماری‌های قلبی مبتلا می‌شوند
سماوات با اشاره به اینکه مردان بیش از زنان به بیماری‌های قلبی مبتلا می‌شوند، اظهار کرد: هورمون محافظت‌کننده استروژن در خانم‌ها تا سن یائسگی می‌تواند عوامل خطر بروز بیماری قلبی را کاهش دهد، اما پس‌ازآن مردان و زنان تقریباً آمار یکسانی در زمینه بیماری‌های قلبی و عروقی خواهند داشت.
نشانه‌های حمله قلبی
او در خصوص نشانه‌های ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، اظهار کرد: در مورد بیماری‌های عروق کرونر که مهم‌ترین بیماری‌های قلب و عروق هستند، فرد ممکن است علامت‌های متفاوتی داشته باشد که یکی از آن‌ها تنگی نفس به‌ویژه در هنگام راه رفتن است. مورد بعدی دردهای قفسه سینه است که غالباً در مرکز قفسه سینه احساس می‌شود البته ممکن است در سمت چپ یا راست هم احساس شود. این دردها با فعالیت شروع می‌شود و وقتی فرد استراحت می‌کند برطرف می‌شود. وی افزود: دردهای قفسه سینه درصورتی‌که در مرکز قفسه سینه رخ ندهد غالباً در شانه چپ و در موارد نادری در شانه راست احساس می‌شود که می‌تواند به بازو رسیده و در انگشت کوچک و انگشت حلقه هم احساس شود. درد حتی ممکن است در تمام فک و آرواره تحتانی احساس شود. این درد ممکن است با درد دندان اشتباه گرفته شود اما درصورتی‌که درد در تمام فک تحتانی بروز کند باید به پزشک مراجعه کنید. درد سر دل که با راه رفتن شروع می‌شود و با استراحت بهبود می‌یابد نیز برای معده نیست و باید حتماً به پزشک مراجعه کنید تا ازنظر قلبی بررسی شوید. سردرد شدید و ناگهانی هم می‌تواند نشانه افزایش فشارخون باشد که باید به دنبال آن فرد ازنظر بیماری قلبی هم بررسی شود.