مسعود دانشمند، فعال اقتصادی
بازار ها پوسته روانی حساس و پویایی عجیبی دارند. سفر اخیر مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایران و بعد از آن به فاصله کمی، انتشار خبر آشتی بین ایران و عربستان و توافق برای از سرگیری روابط میان دو کشور و به دنبالش اخبار ضد و نقیضی که در مورد تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا منتشر شد؛ همه این اخبار به سرعت تاثیر مثبت خود را در بازار ها و بخصوص در بازار ارز نشان داد.
قیمت دلار کاهشی شد و بازار طلا و سکه هم روند کاهشی در پیش گرفت. بازار مسکن که در وضعیت رکودی به طور روزانه شاهد افزایش نرخ ها بود، رشد قیمت را متوقف کرد.
تمامی این اتفاقاتی که مجلس و دولت با طرح ها و برنامه های خود از پس اجرای آن برنیامده بودند، در سایه انتشار چند خبر سیاسی میسر شد. اخباری که ظاهرا به حوزه اقتصاد بی ارتباط است،اما بر اقتصاد تاثیر گذاشت.
تصميمات سیاسی و اخبار منتشر شده از حوزه سیاست خارجی را می توان یکی از اساسی ترین عوامل تاثیر گذار در جهت حرکت بازار ها دانست. پس به هیچ وجه نمی توان از تاثیر حوزه سیاست و به ویژه سیاست خارجی بر اقتصاد چشم پوشی کرد.
اخبار سیاسی نسبت به اخبار اقتصادی در رتبه اول تاثیر گذاری بر بازار ها قرار دارند. با انتشار خبرهای حوزه سیاست خارجی کشور جوی روانی در جامعه پدیدار می شود که باعث ایجاد تغییر در عرضه و تقاضا است و از این مرحله به بعد وضعیت سیاسی به شرایط اقتصادی تبدیل می شود. ای کاش همیشه شاهد انتشار اخبار مثبت باشیم.
درحالیکه شاید نمود و اثر بخشی تاثیرات واقعی خبر ها و تصميمات اخذ شده بر روی بازار مدت ها بعد شروع شود. مانند تاثیر واقعی افزایش قیمت بر روی مواد اولیه در یک صنعت و تاثیر اش بر روی قیمت محصول و سود شرکت که بعد از اجرای تصميمات قابل محاسبه است. ولی جو روانی ایجاد شده از لحظه انتشار خبر؛ محصول، شرکت، سهامدار و مشتری اش را تحت تاثیر قرار می دهد
در ماه های گذشته بخش قابل توجهی از افزایش قیمت ها تحت تاثیر انتظارات تورمی بود و هنوز اثر واقعی افزایش قیمت ها روی کالاها پیاده و محاسبه نشده است. این وضعیت را به خوبی در بازار ارز، سکه و طلا دیدیم که چطور ارز با اخبار ناامید کننده از مذاکرات برجام و اخبار تحریم های جدید غرب، صعود کرد و روزانه رکورد می زد و با اخبار امیدوار کننده ای مثل توافق ایران و عربستان کاهش چشمگیری را تجربه کرد و به سمت ثبات رفت.
در آینده هم قرار است تجارب مشابهی داشته باشیم چون اخبار با جوی که در جامعه ایجاد می کنند، هدایت کننده عرضه و تقاضا است. امروز هر گونه پیش بینی در خصوص آینده ارز به مواضع طرفین برجام و تصمیمات ایران در سیاست خارجی وابسته است.
توافق برجام و هر تصمیم دیپلماتیک و سیاسی دیگر که منجر به رفع تحریم ها و گشایش اقتصادی شود اثرات مثبتی بر بازار ها خواهد داشت. خبر خوش برای بازارها احیای برجام است که مردم انتظارش را می کشند.