الکساندر گریگوریویچ لوکاشنکو نخستین رئیس‌جمهور بلاروس که از او به عنوان آخرین دیکتاتور اروپا یاد می‌شود، مردی است که بالغ بر سه دهه است که رییس جمهور این کشور است و در بهمن ماه امسال در هفتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری باز هم رییس جمهور باقی ماند! وی از متحدان سر سخت و دوستان ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه است و اتحادیه اروپا اعلام کرد که انتخابات بلاروس را به رسمیت نمی‌شناسد. کایا کالاس مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز گفت که لوکاشنکو هیج مشروعیتی ندارد.
دوره‌های ریاست جمهوری در بلاروس ۵ ساله هستند، اما لوکاشنکو در سال ۲۰۰۴ با تغییر قانون اساسی توانست محدودیت‌های دوره‌ای را لغو کند و به این ترتیب امکان ادامه ریاست‌جمهوری خود را برای دوره‌های بیشتر فراهم کرد.
بالغ بر ۲ سال پیش در زمانی که سطح تنش بین روسیه و اوکراین به اوج خود رسیده بود و احتمال درگیری نظامی بیش از هر زمان دیگری تقویت شده بود، لوکاشنکو در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران مبنی بر این که «فهم و تصویر شما از دموکراسی در بلاروس چیست؟» از زبان طنز و کنایه استفاده کرد و گفت: «می‌دانی، من یک دیکتاتور هستم؛ و فهم دموکراسی برای من مشکل است.
لوکاشنکو در دوران کودکی خود بدون پدر بزرگ شد و باعث شد که همکلاسی هایش به خاطر داشتن مادری مجرد مورد تمسخر قرار گیرد. به همین دلیل، منشأ نام پدری او که «گریگوریویچ» است، مشخص نیست و شایعات مختلفی در مورد هویت پدر لوکاشنکو وجود دارد؛ بسیاری می‌گویند پدرش مرد یک کولی بود که از منطقه محلی زندگی مادرش عبور می‌کرد.
مادر او، اکاترینا تروفیمونا لوکاشنکو پسر دیگری بزرگتر از الکساندر به دنیا آورد که بعداً در تاریخی نامعلوم درگذشت. اکاترینا در راه آهن، در یک کارگاه ساختمانی، در کارخانه کتان در اورشا و در نهایت به عنوان خدمتکار شیر در اسکندریه، دهکده کوچکی در شرق بلاروس، نزدیک به مرز روسیه، مشغول به کار شد.
لوکاشنکو به دبیرستان اسکندریه رفت و در سال ۱۹۷۵ پس از ۴ سال تحصیل از مؤسسه آموزشی موگیلف (دانشگاه دولتی آ. کولشوف فعلی موگیلف) در موگیلف فارغ التحصیل شد. او همچنین تحصیلات خود را در آکادمی کشاورزی بلاروس در هورکی در سال ۱۹۸۵ به پایان رساند.
او از سال ۱۹۷۵ تا ۱۹۷۷ در نیرو‌های مرزی شوروی به عنوان مربی بخش سیاسی واحد نظامی شماره ۲۱۸۷ ناحیه مرزی غربی در برست خدمت کرد و از ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۲ نیز در ارتش شوروی فعالیت داشت.
لوکانشنکو در سال ۱۹۷۹ به حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی و حزب کمونیست بلاروس پیوست.
لوکاشنکو مخالف شوک‌درمانی اقتصاد در دوران گذار پس از شوروی بود، براین باور بود که شوک درمانی باعث می‌شود تا جامعه نوعی از سرمایه‌داری مقررات زدایی شده را بپذیرد، این سیاست در کوتاه مدت به‌طور کلی بلاروس را از رکود اقتصادی مانند سایر کشور‌هایی که پس از اتحاد جماهیر شوروی مانند روسیه درگیر رکود شدند را در امان نگه داشت. او همچنین از مالکیت دولتی صنایع مهم در بلاروس حمایت کرده‌است. دولت لوکاشنکو همچنین برخی از نماد‌های دوران اتحاد جماهیر شوروی را که می‌توان آن را در نشان و پرچم بلاروس مشاهده کرد، پس از همه‌پرسی سال ۱۹۹۵، حفظ کرد. به دنبال همین همه‌پرسی و در پی انحلال شورای عالی بلاروس، قدرت بیشتری به لوکاشنکو داده شد، روابط اقتصادی بلاروس با روسیه تقویت شد و سرانجام منجر به ایجاد کشور متحد با روسیه شد. این اتحاد به بلاروسی‌ها امکان داد تا آزادانه به روسیه سفر کنند، کار کنند و تحصیل کنند و بالعکس. البته در طی نزدیک به سه دهه گذشته همیشه هم این روابط حسنه نبوده است.
نحوه رسیدگی دولت او به بیماری کروناویروس کووید ۱۹ در بلاروس منجر به نارضایتی گسترده مردم نسبت به دولت وی شد. انتخابات مناقشه برانگیز ریاست جمهوری بلاروس در ۲۰۲۰ نیز منجر به اتهامات گسترده‌ای در مورد تقلب در آرای انتخابات شد، این موضوع به شدت اعتراضات ضد دولتی را تقویت کرد تا جایی که لوکاشنکو اکنون با مخالفت بی‌سابقه‌ای با حکومت خود رو‌به‌رو است.
منبع: رویداد 24