مهراد عباد، عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران به اقتصاد آنلاین گفت: سال ۱۴۰۳ یکی از سختترین سالهای حداقل سه دهه گذشته بود. دلایل متعددی برای این موضوع وجود دارد، نخست اینکه روند گذشته همچنان ادامه داشت، یعنی مشکلاتی که در دولتهای پیشین با آنها مواجه بودیم، تداوم یافت. در سیاستهای کلان اقتصادی هم، اصلاحات چندانی صورت نگرفت. بهعنوانمثال، در موضوع چند نرخی بودن ارز یا فرآیندهای تجارت خارجی، تغییری ایجاد نشد. امیدواریهایی به وجود آمد که با حضور آقای پزشکیان در بخش تجارت خارجی، اصلاحاتی انجام شود، اما در عمل چنین اتفاقی نیفتاد. روابط بینالمللی نیز نهتنها بهبود نیافت، بلکه در برخی موارد تیرهتر از قبل شد. همچنین، جنگهایی در منطقه رخ داد و باروی کار آمدن دولت ترامپ، شرایط تجارت خارجی سختتر شد.متأسفانه با آغاز مجدد تحریمها، اشارهای اقتصادی افزایش یافت. تورم نیز تأثیر بر بخش خصوصی داشت. با افزایش تورم، سرمایه در گردش کاهش مییابد و بنگاههای اقتصادی برای ادامه فعالیت به سرمایه بیشتری نیاز دارند. متأسفانه، بانکها همکاری چندانی نداشتند و بسیاری از تسهیلات مالی را به شرکتهای وابسته به خود یا کارکنانشان اختصاص دادند. بسیاری از شرکتها ناچار به تعدیل نیرو شدند و شرایط اقتصادی نامناسب، اشارهای مضاعفی را به بازار کار و معیشت مردم تحمیل کرد.
دو سناریو پیش روی ایران
به گفته عباد، با توجه به وضعیت فعلی، دو سناریو برای آینده اقتصادی کشور پیشبینی میشود. سناریوی نخست این است که ما بتوانیم تعامل سازندهای با جهان داشته باشیم. در این صورت، ممکن است در کوتاهمدت نشانههایی از بهبود اقتصادی مشاهده شود. اگر بتوانیم روابط بینالمللی خود را بهبود بخشیم، احتمالاً ارزش پول ملی حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد ترمیم خواهد شد. مشکلات اقتصادی کشور تنها به روابط خارجی محدود نمیشود و مسائل داخلی نیز بهموازات آن باید حل شود. تعاملات بینالمللی میتواند گام ابتدایی باشد، اما برای بهبود شرایط، اصلاحات اقتصادی نیز ضروری است.
محدودیتها
وی اظهار کرد: در سناریوی دوم، اگر روابط بینالمللی بهبود نیابد و وضعیت کنونی ادامه یابد، مشکلات اقتصادی تشدید خواهد شد. در چنین شرایطی، عدم پیوستن به FATF، ناتوانی در برقراری ارتباط با بانکهای بینالمللی و محدودیت در تجارت با سایر کشورها، موجب افزایش تورم و وخیمتر شدن اوضاع اقتصادی میشود. در سالهای اخیر، تابآوری برای شرکتها اهمیت زیادی پیداکرده است. شرکتها بهجای تمرکز صرف بر سودآوری باید تلاش کنند که در این شرایط دشوار، بقای خود را حفظ کنند و امیدوار باشند که در سالهای آینده اوضاع بهتر شود. امیدوارم سناریوی نخست محقق شود و بتوانیم مانند سایر کشورهای عادی دنیا، روابط تجاری خود را بهبود ببخشیم. ایران پتانسیلهای زیادی دارد، اما متأسفانه به دلیل تحریمها، بسیاری از این ظرفیتها از بین رفته است. اقتصاد ایران تحت تأثیر عوامل متعددی ازجمله مسائل سیاسی، قرار دارد. برخی پیشبینیها حاکی از آن است که در صورت ادامه روند کنونی، ممکن است در نیمه دوم سال آینده، با تورم بالا مواجه شویم. اگر یک جنگ مستقیم رخ دهد، یک سناریو خواهیم داشت و اگر مذاکرات به نتیجه نرسد و در بلاتکلیفی بمانیم، سناریوی دیگری پیش خواهد آمد.