16 میلیون ایرانی که به او رأی دادند خواهان آزادیهای مدنی مثل آزادی بیان، آزادی قلم، برداشتن فیلترینگ، مذاکره، توافق با آمریکا، برداشتن تحریمها و بهبود اقتصادی بودند. پزشکیان جز در لایحه عفاف و حجاب که ایستادگی کرد و آن را اجرا نکرد در بقیه موارد توفیقی که نداشت بماند بلکه حرفها و موضع گیری هایی که کرد از چشم رأی دهندگان افتاد. دولت پزشکیان با شتاب و عجله طرح لایحه مقابله با خبرهای غیر واقع که قوه قضاییه تهیه کرده بود را با قید دو فوریت به مجلس فرستاد. نمایندههای اصولگرا به ویژه پایداریها ذوق زده شدند و به سرعت به این لایحه رأی دادند. حال توپ در زمین شورای نگهبان است که آیا این لایحه را تأیید میکند یا خیر؟
روح و جوهر این لایحه در واقع ایجاد محدودیت در فضای مجازی برای فعالان سیاسی، مطبوعاتی و رسانهای است. نکته شگفت انگیز این که انگار پزشکیان و همکاران اش متوجه نشدهاند که این لایحه همان طرح شکست خورده صیانت از فضای مجازی است که در مجلس یازدهم طرح شد و به جایی نرسید. در روزهای گذشته تعدادی از فعالان رسانهای با گفت و گو و نوشتار از پزشکیان خواستهاند این لایحه را پس بگیرد و آب رفته از جوی را بازگرداند. در ادامه واکنشها به لایحه ناامیدکننده و خطرناک را میخوانیم:
اعتراض نمایندگان
19 نماينده مجلس در نامهای به رئيس جمهور به "لايحه مقابله با انتشار محتواي خبري غيرواقع" واکنش نشان دادند. در این نامه آمده است:
«هنوز فضاي کشور از همصدايي و همراهي کمنظير مردم در جنگ 12 روزه اخير لبريز است و افکار عمومي، دل در گرو انسجام ملي و دفاع از کيان کشور دارد، خبر ارسال لايحه موسوم به «مقابله با انتشار محتواي خبري غيرواقع» از سوي دولت به مجلس، با شگفتي، تأسف و نگراني عميق از سوي جامعه، اصحاب رسانه، نخبگان و نمايندگان ملت مواجه شده است.
تعجببرانگيز است که دولتي با سابقه شعارهاي ضدانحصار، مردميسازي، شفافيت، عدالتخواهي و رويکرد به گفتوگوي ملي، چنين لايحهاي را تدوين و به مجلس ارسال کرده باشد؛ آنهم درست پس از آنکه مردم با تمام وجود، فارغ از اختلافات و انتقادات، در کنار حاکميت ايستادند و از کشورشان در برابر دشمن دفاع کردند. آيا پاسخ آن همراهي، بايد تحديد آزادي بيان، تهديد رسانههاي مستقل و تضعيف فضاي مجازي باشد؟
دولت محترم نبايد فراموش کند که مقبوليت خود را بر پايهي همان گفتماني کسب کرده که جوهرهاش گفتوگو، نقدپذيري و تنوع ديدگاهها بود. فراموش نکنيد، اين مسير، ادامهي راهي است که شعارش “زنده باد مخالف من” بود.
افتادن در مسیر خطرناک
جبهه اصلاحات در واکنش به ارائه لایحه "مقابله با انتشار محتوای خبری خلاف واقع در فضای مجازی" با صدور بیانیهای نوشت: دولت چهاردهم، که با وعده بازگرداندن عقلانیت، پایان دادن به فیلترینگ، توقف رویکردهای سلبی در فضای رسانهای، و تقویت حقوق ملت بهویژه آزادی بیان و گردش آزاد اطلاعات از مردم رأی اعتماد گرفت، امروز در معرض یک آزمون بزرگ قرار گرفته است. آنچه اکنون در حال وقوع است، نهتنها عدول از این وعدهها، بلکه افتادن در مسیر خطرناکی است که در آن، "امنیت" جایگزین "حقوق" و "اقتدار" جانشین "اعتماد عمومی" شود. ما خواستار استرداد فوری لایحه موسوم به "مقابله با انتشار محتوای خبری خلاف واقع در فضاى مجازى" از مجلس شورای اسلامی هستیم. ادامه روند بررسی و تصویب آن، جز افزایش شکاف دولت_ملت، بیثباتی اجتماعی و تقویت گفتمان اقتدارگرایانه، دستاوردی نخواهد داشت.
روایت دولت از لایحه
فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت درباره لایحه دو فوریتی مقابله با انتشار محتوای خبری خلاف واقع در فضای مجازی و انتقادات نسبت به این لایحه گفت: هدف از لایحه «مقابله با انتشار محتوای خبری خلاف واقع در فضای مجازی» این است که آرامش روانی مردم حفظ شود و از انتشار اخبار جعلی و دروغ جلوگیری کند و در راستای دسترسی آزاد به اطلاعات اقدام کند و هیچ مانعی برای آزادی بیان نیست. آنچیزی که مورد تاکید این لایحه ـ طبق اظهار نظر وزیر دادگستری ـ است توجه به اخبار جعلی و دروغ است که به روان جامعه آسیب میزند.
واکنش سایت تابناک
سایت اصولگرای تابناک در واکنش به لایحه "مقابله با انتشار محتوای خبری خلاف واقع در فضای مجازی" نوشت:
آقایان و بزرگواران دولت، معاونت حقوقی رئیسجمهور و وزارت ارشاد، معنا و برایند لایحه جدیدتان در نهایت این است که در ابعاد متعدد کار را بر اهالی خبر و روزنامهنگاران سختتر خواهید کرد و سیاسیون و مقامات فرصت حقیقتپروری و روایتسازی خواهند یافت. پس همان بهتر جمع کنیم و برویم و شما را هم به خدا بسپاریم.
لایحه جلوگیری از انتشار اخبار جعلی و امثال آن، در عمل، نه به حقیقت خدمت میکنند، نه به عدالت. بلکه انحصار ساخت و پرداخت حقیقت را به دست عدهای خاص میسپارد. شما که از رفع فیلترینگ سخن گفتید، حالا که باید بیش از پیش سمت مردم بایستید، طور دیگری عمل میکنید. اگر قصدتان این است که همه از فصای مجازی و رسانه جمع کنیم و برویم، سادهتر از اینها هم میتوانستید بفرمایید. این لایحه دیگر چه بود؟
لایحهای برای جلوگیری از انتشار محتوای جعلی ارائه کردهاید که همین عنوان کلی محتوا در توضیحات مواد لایحه، یعنی غیر از خبر، احتمالاً سراغ اظهارنظر را هم خواهید گرفت. واقعاً اظهارنظر را نمیشود دیگر تکذیب یا راستیآزمایی کرد.