فارین افرز نوشت: وقت آن است با صدای بلند بگوییم که ویروس کرونا ریشهکن شدنی نیست. این ویروس تاکنون خود را به بیش از 10 گونه جانوری رسانده که میتواند تکثیر شود. ایمنی گلهای در دنیای کنونی امکانپذیر نیست و بیشتر کشورها به واکسن کافی دسترسی ندارند. این ویروس آمده تا بماند. اکنون چه باید چه کرد؟ در ادامه به 10 واقعیت و راهبرد برای جنگ درازمدت علیه کووید ۱۹ اشاره میکنیم.
1-تجربه تاریخی نشان داده که شکست یک بیماری تنها به مدد پول و منابع امکانپذیر نیست، بلکه راهحل در ایدهها و راهبردهاست. دولتها باید از فناوریهای تازه بهره ببرند تا در شناسایی و مهار همهگیری، بهتر عمل کنند؛ یعنی استقبال از سامانههای هشداردهنده خطر برای اطلاعرسانی افراد پیرامون احتمال آلودگی. این به معنای افزایش قابلیتها برای توالی ژنومهای ویروسی است، بهگونهای که محققان بهسرعت دریابند که کدام نوع در کجا قرار دارد و کدام واکسن برای آن بهخوبی کار میکند. هر چه کشورها با سرعت کمتری افراد در معرض شیوع ویروس را واکسینه کنند، احتمال پدیداری انواع مختلف ویروس بیشتر میشود.
2-آنچه روزی یک بحران کوتاهمدت تصور میشد، امروز یک مبارزه طولانی و آهسته با یک ویروس مقاوم است. شوربختانه، کووید 19 در لحظه ژئوپلیتیک نامطلوبی بروز کرده است؛ دورهای از افزایش ملیگراییها و مردمفریبیها. بهاینترتیب نمیتوان به یک واکنش مشترک جهانی امیدوار بود. دو کشوری که داعیه رهبری جهانی دارند نیز خود در این بحران مقصرند. چین در به اشتراک گذاشتن اطلاعات ازآنچه رخ داد کوتاهی کرد و ایالاتمتحده نیز هشدارهای اولیه شیوع ویروس را نادیده گرفت. برخی کشورها همچون تایوان و ویتنام که از ویروس سارس 2003 درسهای زیادی گرفته بودند با موفقیت در برابر کووید 19 ایستادند.
3-تولید واکسن، یکی از اندک نقاط روشن دنیای تاریک مبارزه با کرونا است. شرکتهای دارویی به کمک دولتها تلاش میکنند تا واکسنهای تازه و قدرتمندی بسازند. اگرچه تولید واکسنها حاصل همکاریهای بینالمللی بود، اما توزیع آن چنین نبود. در ماه می، مدیرکل سازمان بهداشت جهانی با اشاره به اینکه 75 درصد از دوزهای واکسن تنها به 10 کشور رسیده، این شیوه توزیع را یک رسوایی خواند که باعث تداوم همهگیری میشود. در آن زمان که آمریکاییها توانستند بدون ماسک به تعطیلات تابستانی بروند، اجساد قربانیان هند که با تنها سه درصد از جمعیتش واکسینه شدهاند، در کورههای آتش میسوخت.
4- اگر فردا روزی همه انسانهای روی کره زمین واکسینه شوند، ویروس SARS-CoV-2 همچنان در چندین گونه جانوری از میمونها گرفته تا گربهها و گوزنها زندگی میکند. اگرچه هنوز شواهدی مبنی بر انتقال مداوم از انسان به حیوان و سپس بازگشت به انسان وجود ندارد، اما کشف SARS-CoV-2 در بسیاری از گونهها این فرضیه را قوت میبخشد.
5- رؤیای مصونیت گلهای در برابر کرونا نیز رنگباخته است. سوئد چنین روشی را دنبال کرد، اما تنها پس از عفونت و مرگومیرهای بالاتری از مجارستان، دانمارک، فنلاند و نروژ این روش را کنار گذاشت. اکنون روشنشده که جهان نمیتواند منتظر ایمنی گلهای بماند.
6- روزانه بیش از نیم میلیون ابتلای تازه کووید 19 گزارش میشود. هر فرد آلوده صدها میلیارد ذره ویروس دارد که همگی بهطور مداوم در حال تکثیر هستند. هر دور از تکثیر هر ذره ویروسی بهطور متوسط 30 جهش دارد. بهاینترتیب این خطر روزافزون وجود دارد که برخی از آنها منجر به ویروسهای خطرناکتر و کشندهتر شوند.
7- هر نوع ویروس تازهای ممکن است به واکسنهای تازهای نیاز داشته باشد. این به چالش عظیم لجستیکی میلیاردها نفر در نزدیک به 200 کشور، افزوده است.
8- ایالاتمتحده و دیگر کشورهای ثروتمند باید بر تولید واکسنهایی سرمایهگذاری کنند که نیازمند یخچال، فریزر و کارکنان آموزشدیده نباشد.
9- ضروریترین نیاز بهداشت عمومی جهانی، سرعت است. با یک اپیدمی ویروسی، زمان تقریباً همهچیز است. هر چه شیوع سریعتر کشف شود، قدرت مهار آن بالاتر میرود و تشخیصدهندگان میدانند که باید واکسن را کجا بفرستند.
10- دولتها باید با همسایگان خود پیرامون بیماریهای نوظهور اشتراک اطلاعاتی داشته باشند. همچنین دولتها و سازمانهای غیردولتی باید دادههای جمعیتی، اپیدمولوژیک و توالی موارد ناشناخته را در پایگاه داده واحدی قرار دهند. هدف نهایی ایجاد یک پایگاه داده هوش سلامت است تا دانشمندان به کمک آن بتوانند دادههای موردنیاز برای آزمایشهای تشخیصی، داروها و واکسنها را در اختیار داشته باشند.