جهان ۳۰ می تا ۵ ژوئن (مصادف با ۹ تا ۱۵ خرداد) را هفته «پزشکی مبتنی بر سبک زندگی سالم» میشناسد. سبک زندگی سالم امروز در دنیا بهعنوان یک روش علمی برای پیشگیری و درمان بیماریها به کار میرود. هفته جهانی «پزشکی مبتنی بر سبک زندگی سالم» بر آگاهیرسانی درباره شش رکن اساسی مرتبط با سبک زندگی تمرکز دارد؛ این شش رکن عبارتاند از: تغذیه، ورزش، خواب، استرس، سوءمصرف مواد و ارتباط اجتماعی. به این بهانه لازم است درباره اهمیت سلامت روان و ارتباط آن با سبک زندگی سالم صحبت کنیم. بهداشت روان یا سلامت روان به معنی سلامت هیجانی و روانشناختی است، به شکلی که فرد بتواند از تفکر و تواناییهای خود استفاده کند، در جامعه عملکرد داشته باشد و نیازهای معمول زندگی روزمره را برآورده سازد. شیوه زندگی سالم وابستگی تنگاتنگی با ارتقای بهداشت روانی دارد. برای حفظ و ارتقای بهداشت روانی باید اصولی را رعایت کرد که برخی از مهمترین آنها عبارت از:
1- مدیریت استرس
مدیریت استرس از تأثیرگذارترین مسائل مربوط به سبک زندگی سالم است. زندگی ما مملو از موقعیتهای نامناسب اضطرابزا و پراسترس است. انسانی که به دنبال سلامت روان است قطعاً در این موارد به دنبال راههای مناسب کنترل استرس خود خواهد گشت. راهکارهای مختلفی برای مدیریت استرس وجود دارد که مهمترین آنها تن آرامی و تمرین تنفس صحیح و شکمی است.
2-ورزش منظم
پژوهشها نشان دادهاند که ورزش و فعالیتهای بدنی هدفدار میتوانند روشهای مناسبی برای کاهش اضطراب، استرس و حتی احساس افسردگی باشند و با گنجاندن یک برنامه ورزشی یا پیادهروی میتوان سلامت جسمی و روانی را ارتقا داد.
3- تقویت روابط اجتماعی
آدمی موجودی اجتماعی است و نیاز به حضور در اجتماع، محبت و دوست داشته شدن و حمایت و درک شدن توسط دیگران دارد. برآورده نشدن این نیاز میتواند استرس و اضطراب را در افراد افزایش دهد. افرادی که حمایت اجتماعی بیشتری دارند، در رویارویی با مشکلات احساس امنیت و اطمینان بیشتری میکنند و مشکلات زندگی کمتر به آنها صدمه میزند؛ لذا بهبود روابط اجتماعی مناسب بخشی از سبک زندگی سالم و بهبود سلامت روان است.
4- مدیریت هیجانات منفی
افرادی که هیجانات منفیشان مانند خشم را کنترل میکنند کمتر از دیگران بیمار میشوند و روحیه بهتری دارند. خشم، احساسی طبیعی است که گاهی اوقات سبب بروز رفتارهایی غیرقابلکنترل میشود. بسیاری از افراد در کنترل و مدیریت خشم ناموفق هستند و همین مسئله باعث بروز بسیاری از مسائل و مشکلات ازجمله پرخوری عصبی، کاهش تعداد دوستان و رضایت در زندگی میشود.
5- لذت بردن از شغل
لذت بردن از کار و شغل و اهمیت دادن به لذتها و علایق اهمیت زیادی در حفظ سبک زندگی سالم و پیشگیری از افسردگی و اضطراب دارد.
6- برنامهریزی و ایجاد تعادل بین کار و زندگی
همه ما دلمشغولیهای زیادی در مورد کار، تحصیل، تربیت فرزندان و روابطمان داریم که قطعاً بدون برنامهریزی درست و اصولی از سرگرمیها و لذتهای زندگی بازمیمانیم. حفظ تعادل بین کار، زندگی، استراحت و توجه به اهمیت لذت بردن از زمان استراحت در حفظ سلامت روان و پیشگیری از دلمردگی و افسردگی بسیار اهمیت دارد. همچنین مهارت برنامهریزی کمک میکند تا با مدیریت زمان خود بتوانیم بهترین تعادل را بین کار و استراحت برقرار کنیم.
این موارد فقط تعداد معدودی از مواردی هستند که به حفظ سلامت روان و سبک زندگی سالم کمک میکنند. داشتن سبک زندگی سالم و حفظ آن وابستگی زیادی بهسلامت روان هر فرد دارد که باید در جهت ارتقای آن تلاش کند.