سید محمد علی ابطحی، معاون و مشاور رییس جمهور دولت اصلاحات در گفت‌وگو با ستاره صبح:
دو قطبی سازی بر سر حجاب به دین و حاکمیت آسیب می زند
شاهد برجسته شدن دوقطبی حجاب و بی حجابی در جامعه هستیم در آخرین مورد درگیری زنی با روحانی که از وی فیلم گرفته خبر ساز شده است؟ به نظر شما تبعات این دو قطبی چیست و چگونه می توان این وضعیت را در جامعه اصلاح کرد؟
ماجرای اخیر در درمانگاهی در قم آن طور که در فیلم منتشر شده دیده می شود، حاکی از اعتراض زن جوانی به فیلمبرداری یک روحانی از او است. خانم بچه را بغل کرده و روسری از سرش افتاده است.
در دوره اخیر اولین مشکلی که انتشار چنین محتواهایی در فضای مجازی ایجاد می کند، آسیبی است که به جایگاه روحانیت و به ساحت اعتقادی مردم وارد می شود.
وقتی این محتوا منشر می شود و مردم فیلم را می بینند، طبیعی است که کسی نمی تواند بپذیرد چرا یک روحانی باید از زنی جوان فیلم برداری کند؟! زنی که در یک محیط درمانی نشسته، در اتاق انتظار است و بچه در آغوش دارد، طبیعتا برای اعتراض و هنجار شکنی نیامده است.
این زن یک زمان عادی از زندگی روزمره خود را می گذراند و به مرکز درمانی نرفته بود که هنجار شکنی کند. اگر این خانم در خیابان یا در پارک بود می شد چیزی گفت، ولی در یک مرکز درمانی افراد گرفتاری دارند یا بیمار هستند یا همراه مریض آمده اند.
صدمه و آسیب ایجاد دو قطبی بر سر حجاب، متوجه دین و حاکمیت می شود. چون بخشی از جامعه می تواند اعلام کنند که با نظام میانه ای ندارند. یعنی به راحتی بهانه مخالفت با خود را در اختیار نیمی از جامعه ایران داده ایم.
از طرفی دو قطبی حجاب و بی حجابی منجر به وقوع درگیری در جامعه شده است. باید بپذیریم که بخشی از این درگیری ها شخصی یا از روی ریاکاری است و حجاب به بهانه ای برای ایجاد تنش تبدیل شده است. حتی اگر درگیری ها از روی اعتقاد باشد باز هم افراط در دادن اختیارات به گروهی، برای اعمال نظر و تحمیل باور های خود به سایر افراد جامعه، درست نیست.
باید توجه داشت که چنین برخورد و درگیری بین مردم در سطح جامعه می تواند به اتفاقاتی تلخ و خطرناک ختم شود. بعید نیست که این برخورد ها با موضوع حجاب شروع شود، ولی در ادامه به درگیری بین گروه های اجتماعی منتهی می شود.
حاکمیت باید به خاطر احترام دین خدا و برقراری نظم و امنیت جامعه از شدت گرفتن دو قطبی جلوگیری کند. اگر دخالت حکومتی در امر حجاب به حداقل برسد وضعیت حجاب بهتر از امروز خواهد شد، چون بخشی از بی حجابی و بد حجابی در روزگار ما کنشی سیاسی در برابر حاکمیت است.
خطیب جمعه مشهد در آخرین اظهارات خود اعلام کرده که لایحه حجاب و عفاف به جایی نمی رسد از مردم خواسته است تا خود برای دفاع از ارزش ها وارد میدان شوند. آیا می توان ادبیاتی که پشت برخی از تریبون های رسمی تولید می شود را مروج هرج و مرج در سطح جامعه دانست یا خیر؟
این گفته ها بیشتر مصرف رسانه ای دارد. به عقیده من کسانی که با این ادبیات صحبت می کنند در جامعه مخاطب چندانی ندارند. چه کسی برای پیدا کردن راهکار زندگی نظرات آقای علم الهدی را دنبال می کند؟! تاثیر این حرف ها گسترش افراطی گری است. اگر این تریبون ها مخاطب جدی داشتند وضعیت جامعه نگران کننده تر بود. وانگهی گسترش افراطی گری به طور مستقیم به جامعه و حاکمیت آسیب می زند. اوج این اظهار نظر های افراطی همان نظرات طالبان و القاعده و... است. ادبیات این آقایان به حکومت های اسلامی ختم می شود نه جمهوری اسلامی. جامعه ایران از چنین اندیشه ای استقبال نکرده و نمی کند. نظام و حتی رهبری اجازه نخواهند داد که این افراطیون بی ترمز در جامعه محور تصمیم گیری های سیاسی باشند.
بخشی از این افراد رادیکال در مجلس دوازدهم جزو انتخاب های اول رای دهندگان تهرانی هستند. آیا باید در چهار سال آینده منتظر تدوین و تصویب قوانینی باشیم که دست تندرو ها را در برخورد با مردم باز می گذارد؟!
من به این مساله معتقد نیستم. این افراد رادیکال نمی توانند تندروی هایشان را در مجلس و در مقامی حقوقی ادامه بدهند. این اظهارات تند برای جلب نظر طیفی از رای دهندگان بوده و هست. این گروه مخاطبی با سلیقه ای خاص دارد و برای گرفتن رای این افراد آتش نطق ها را تند می کردند. ولی وقتی پشت میز حقوقی مجلس بنشینند باید در چهارچوب منطقی و در قالب رفتار مدیریت شده کار کنند. شخصیت های تندرو وقتی وارد مجلس می شوند دستشان مثل ایام تبلیغات انتخاباتی باز نیست که هر چیزی بگویند و هر ادعایی بکنند. پشت میز های حاکمیتی باید تابعی از رهبری، قانون، منافع و نیاز های کشور باشند. به ویژه این افراد باید با رای حداقلی که دارند، ارتباطی با خواسته های عموم مردم جامعه پیدا کنند. تندرو ها با روحیه رادیکال نمی توانند کشور را اداره کنند.
سید محمد علی ایازی:
روش های مقابله با بی حجابی نتیجه نداده است
گروه اجتماعی: شیوه برخورد با بدحجابی و بی‌حجابی سال‌هاست که جریان دارد. روش امر به معروف و نهی از منکر گشت ارشاد، پلیس و دیگر روش ها باعث شده دوقطبی در جامعه شکل گیرد. افرادی که به حجاب اعتقاددارند و با روش‌ها و رفتارهای خشونت‌آمیز و تهدید و ورود به حریم خصوصی افراد مخالف هستند. در همین حال در روزهای پایانی سال لایحه جنجالی حجاب پس از سه بار رفت‌وآمد بین مجلس و شورای نگهبان دیروز تأیید شد و باید اجرا شود. به گفته بانکی پور، نماینده اصفهان از طراحان این لایحه فرد بی‌حجاب سه میلیون تومان جریمه خواهد شد و مبلغ جریمه از حساب بانکی او کسر می‌شود که نقص حقوق شهروندی است. در ادامه نظر آیت‌الله ایازی درباره مواجهه با موضوع حجاب و دوقطبی سازی در جامعه را می‌خوانید.
آیت‌الله ایازی: محکوم کردن فرد به خواندن کتاب
آیت‌الله ایازی عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم به جماران گفت: یک خواننده‌ای محکوم می‌شود و جریمه او را خواندن کتاب خوب و عالمانه استدلالی از استاد مطهری را قرار می‌دهند! این کار غلطی است. کتاب برای خواندن است و باید دو عنصر خواستن و انتخاب کردن در میان باشد نه اجبار شخصِ احیاناً مجرم تا چنین کاری انجام دهد.
وی با اشاره به حادثه درمانگاه قم گفت: نکته اساسی برای کسانی که دغدغه حجاب دارند این است که شیوه‌هایی که انجام داده‌اند، نتیجه معکوس دارد و حتی برای کسانی که به حجاب رغبت داشته باشند ایجاد تنفر می‌کند؛ چه برسد به کسانی که با فلسفه حجاب آشنایی ندارند. لذا این روش‌ها منجر به حجاب نمی‌شود مگر اینکه بنای کسانی که داعیه حجاب رادارند، خراب کردن دین باشد و می‌خواهند حجاب، موجب تنفر مردم در جامعه شود. من خبر ندارم که آن‌ها چنین انگیزه‌ای در پشت پرده کارشان دارند ولی روش های مقابله با بی حجابی باعث ترویج حجاب نمی شود. الزام کردن‌ها و دخالت‌ها موجب تنفیر و نفرت نسبت به اسلام می‌شود که بارها از سوی علمای بزرگ، محققین و اساتید تبعات منفی آن بیان‌شده است. موضع ما درباره این روش ها مخالف است؛ چه نسبت به چیزی که به عنوان لایحه حجاب در مجلس تصویب‌شده و کم و کیف آن روشن نیست که چه کاری می‌خواهند انجام دهند.
دخالت در حریم خصوصی افراد ممنوع است
ایازی گفت: عکس گرفتن، حریم شخصی افراد است. این دخالت در حریم خصوصی دیگران است که ممنوع است. چنین کاری توسط یک فرد ناآگاه به مسائل دین، ولو اینکه لباس روحانی بر تن داشته باشد، یک امر ناپسند و محکوم است.زیرا هیچ عالمی تأیید نمی‌کند که برای مقابله بابی‌حجابی، از حوزه خصوصی افراد عکس گرفته شود و این کار درست نیست.
عکس‌العمل‌هایی که صورت می گیرد، ناشی از رفتارهای اشتباه است. گاهی یک رفتار غلط باعث می‌شود که افراد واکنش نشان بدهند و همین واکنش نشان ها، اتفاقاتی ایجاد می‌کند که ملاحظه می‌کنید؛ من به جامعه ایران عرض می‌کنم که عالمان اصیل از این نوع رفتارها و برخوردها بری هستند و این کارها را درست نمی‌دانند.
مخالفت با شیوه غلط امر به معروف
ایازی گفت: عالمان زیادی، شیوه برخوردهایی که به نام دین اتفاق می‌افتد را محکوم می‌کنند. من هم به سهم خودم این کار را یک کار ناشایست و مضر به دین و آینده دین‌داری می‌دانم. لذا این شیوه غلط است. از آن‌طرف اگر رفتارها و عکس‌العمل‌هایی در جامعه ایجاد شود، واکنش به رفتار کسانی است که زمینه‌های چنین فضایی را ایجاد کردند، یعنی آن‌ها مسئول‌اند چون مردم را حساس کرده‌اند. نکته اساسی به تعبیر مرحوم شهید مطهری در کتاب امر به معروف و نهی این است که امر به معروف و نهی از منکر منطق دارد و غایت‌اند است. یعنی انسان کاری را که می‌خواهد انجام دهد فکر کند که نتیجه مثبت دارد یا نه؟ اگر نتیجه مثبت نداشته باشد، معنا ندارد که چنین کاری انجام گیرد.