ممنوعیت تولید و مصرف کیسه‌های پلاستیکی در 130 کشور
مهدی خادم ثامنی، مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست در گفت‌وگو با ایسنا گفت: بر اساس گزارش دفتر برنامه‌های محیط‌زیستی سازمان ملل (UNEP) حدود ۱۳۰ کشور قوانین و مقرراتی را برای ممنوعیت تولید، توزیع و کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی تدوین و اجرا کرده‌اند. در خصوص مدیریت اجرایی پسماندهای عادی، کیسه‌های پلاستیکی نازک باوجود وزن کمی که دارند جمع‌آوری آن‌ها پرهزینه و دشوار است و بازیافت این کیسه‌ها نیز مقرون‌به‌صرفه نیست. بدین‌جهت آیین‌نامه اجرایی در خصوص کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی با هماهنگی سایر دستگاه‌ها مانند سازمان صداوسیما، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت کشور، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت آموزش‌وپرورش و سازمان ملی استاندارد تهیه و تقدیم هیئت دولت شد که درنهایت مهرماه ۱۴۰۱ به تصویب رسید. وزارت صمت مکلف است برنامه‌ای پنج‌ساله را تدوین کند تا سالانه ۲۰ درصد از ظرفیت تولیدی کیسه‌های پلاستیکی نازک باضخامت کمتر از ۲۵ میکرون با کیسه‌های زیست‌تخریب‌پذیر و یا سازگاربامحیط‌زیست جایگزین شود. همچنین در ماده 3 بر ممنوعیت توزیع رایگان کیسه‌های پلاستیکی به‌جز میوه‌فروشی‌ها و ممنوعیت توزیع کیسه‌های پلاستیکی نازک باضخامت کمتر از ۲۵ میکرون تأکید شده است.
وی بابیان اینکه در شیوه‌نامه ماده ۳ ممنوعیت توزیع کیسه‌های کمتر از ۲۵ میکرون وجود دارد، افزود: این کیسه‌ها بسیار نازک و سبک هستند و تجزیه و بازگشتشان به طبیعت بسته به نوع پلیمر و شرایط محیطی بین ۳۰۰ تا ۹۰۰ سال زمان‌بر است.
هشدار درباره تأثیرات میکرو پلاستیک‌ها
خادم ثامنی درباره تأثیرات میکرو پلاستیک‌ها بر محیط‌زیست توضیح داد: تولید و توزیع پلاستیک‌های اکسا زیست‌تخریب‌پذیر از سال ۲۰۱۶ در بسیاری از کشورها ممنوع شد زیرا تحقیقات نشان داد که این نوع پلاستیک‌ها در معرض نور خورشید و گرما با شکسته شدن زنجیره‌های پلیمری به میکرو پلاستیک‌ها تبدیل می‌شوند. وی درباره آلودگی پلاستیکی در ایران گفت: حدود ۱۸۵ هزار تن پلاستیک سالانه در کشور تولید می‌شود که قابلیت برگشت به طبیعت را ندارند بنابراین باید در حوزه جمع‌آوری پسماندهای پلاستیکی و بازیافت آن‌ها فعال باشیم تا با تبدیل‌شدن به مواد اولیه صنایع در محصولات دیگر استفاده شوند.
محیط‌زیست در دست پیمانکاران و بودجه خواران
ایرج حشمتی، معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: «در حال حاضر پنج چالش اساسی آب، آلودگی هوا و تغییر اقلیم، تغییر کاربری اراضی و فرسایش خاک، مصرف انرژی و خطر انقراض تنوع زیستی و ذخایر ژنتیکی در کشور وجود دارد.» اما عباس محمدی، هم‌زمان با هفته محیط‌زیست در گفت‌وگو باخبر آنلاین از چالشی نام می‌برد که به عقیده او همه موارد بالا را در برمی‌گیرد، نقض یا نبود «قانون» چیزی است که سبب نگرانی این فعال محیط‌زیست شده است.
حذف نظارت
عباس محمدی می‌گوید: دولت می‌خواهد قوانین را از سر راه خودش بردارد. دولت در سال ۱۴۰۲ برای ۴۱۱ پروژه که مجوز محیط‌زیست ندارند بودجه تعیین کرده است. درحالی‌که تمام کارشناسان محیط‌زیست دنبال چرایی تخصیص بودجه به این پروژه‌ها بودند، در پیش‌نویس لایحه برنامه هفتم توسعه که منتشر شد، آمده: دولت بعد از ۲۰ سال که همه برنامه‌های توسعه ارزیابی محیطی زیستی داشتند و همیشه یک‌فصل برنامه‌ها به محیط‌زیست اختصاص داشت، برای اولین بار این بخش اساساً حذف‌شده و بخشی به نام محیط‌زیست در برنامه هفتم توسعه وجود ندارد.
رسانه ها کمک کنند
این فعال محیط‌زیست بیان می‌کند: «امیدوارم فعالیت نمایندگان مجلس و رسانه‌ها کمک کند لایحه برنامه هفتم در خصوص محیط‌زیست اصلاح شود، در غیر این صورت اگر در سال‌های گذشته عدم اجرای قانون حاکم بوده و به آب‌وخاک و هوای کشور آسیب رسانده این وضعیت بیشتر می‌شود چراکه دیگر قانونی وجود نخواهد داشت. قانون برنامه هفتم کشور به دست پیمانکاران، بودجه خواران و کسانی که می‌خواهند به هر قیمتی پروژه‌ای را شروع کنند سپرده می‌شود و نتیجه آن صرف منابع مالی کشور به نفع یک اقلیت کوچک است.»
فرونشست زمین را جدی بگیرید
تصویری که به‌تازگی از شرایط اضافه برداشت از آبخوان‌های کشور منتشرشده، به‌خوبی فشار بر آبخوان‌ها و درنتیجه افزایش تهدید فرونشست را نشان می‌دهد. خطر فرونشست زمین در کشور پدیده‌ای است که از آن به‌عنوان زلزله خاموش در لایه‌های پایین زمین یاد می‌شود.
دلیل گسترش پدیده فرونشست زمین، فشار به آبخوان‌ها و خالی کردن سفره‌های آب زیرزمینی در دشت‌های کشور است؛ درواقع می‌توان بحران در آبخوان‌ها را مادر فرونشست زمین در کشور دانست. زیرا هیچ استانی به‌اندازه یا کمتر از میزان تعیین‌شده برداشت نمی‌کند!
این برداشت غیرمجاز در حالی است که کارشناسان محیط‌زیست کشور همواره بر نظارت بیشتر وزارت نیرو بر برداشت از چاه‌ها به‌وسیله نصب کنتور و مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز، تأکید داشته‌اند. سالانه به‌اندازه یک سد امیرکبیر کرج از آب‌های زیرزمینی کشور برداشت می‌شود و بیم آن می‌رود که در سال‌های آینده آب در سفره‌های زیرزمینی باقی نماند که بتوان از آن‌ها برداشت کرد! (آفتاب نیوز)
هشدار یک نماینده مجلس درباره آبخوان‌ها
عضو هیئت نمایندگان استان کرمان در مجلس گفت: کرمان تقریباً سفره‌های آب زیرزمینی خود را به خاطر عمق و شوری بالا و یا به خاطر تلخی و اسیدی شدن آب ازدست‌داده است، بنابراین امیدی به سفره‌های آب زیرزمینی در استان نیست.
حسین جلالی در گفت‌وگو با ایلنا گفت: ممکن است به‌صورت ناپایدار و مقطعی بتوانیم از آب زیرزمینی استفاده کنیم اما برای بلندمدت آبی موجود نیست. شهر کرمان تقریباً ۲ هزار لیتر بر ثانیه کمبود آب دارد، بدتر از کرمان شهرهایی هستند که با تنش آبی شدید روبرو هستند، اکنون رفسنجان، انار، زرند، سیرجان و شهربابک با تنش آبی شدید مواجه‌اند. برای حل معضل کم‌آبی در استان پیش‌بینی‌شده بود که از خلیج‌فارس انتقال آب داشته باشیم، اکنون آب از گل گهر و مس رفسنجان عبور کرده و به چادرملوی یزد رسیده است.
جلالی در ادامه درباره بروز پدیده فرونشست در پی کم‌آبی در استان گفت: هر جا سفره آب زیرزمینی فروکش کند فرونشست زمین راداریم که به‌صورت گسل‌های زلزله یا به‌صورت خشک شدن قنات‌ها ظاهر می‌شود هنوز در شهر شبکه آب و فاضلاب نداریم و همچنان فاضلاب وارد سفره‌ها می‌شود، اما در برخی مناطق که سفره‌های آب زیرزمینی تغذیه نمی‌شوند فرونشست داریم، ضمن اینکه روی خط زلزله و گسل هم هستیم و این مخاطرات استان را تهدید می‌کند.