حسن روحانی در اظهارات اخیر خود به امکان احیای برجام در دولتش اشاره کرد. به نظر شما در صورتی که برجام در دولت پیشین امضا می‌شد، امروز کشور زیر سایه این توافق از چه مزایای سیاسی و اقتصادی برخوردار بود؟
اگر برجام و ادامه مذاکرات وین در دولت قبل به سرانجام می‌رسید، قطعاً مشکلات امروز کشور کمتر می‌شد. وقتی‌که مذاکرات به دولت سیزدهم کشیده شد، طبیعی بود که این دولت باید افرادی را معرفی کند و مذاکره‌کنندگان جدیدی باسیاست‌هایی تازه به صحنه بیایند که همین طور هم شد. موضوع انتخاب تیم مذاکره‌کننده و تحویل گرفتن پرونده و مذاکراتی که باید از خانه اول شروع می‌شد، یک سالی طول کشیده و در این یک سال بحران‌هایی ایجادشده است. که اگر برجامی وجود داشت ایران از قبل آن‌ها منتفع می‌شد. اولین بحران، بحران اوکراین بود که به دنبال آن بحران انرژی در اروپا و بحران‌های تشدید شده در منطقه خلیج‌فارس و حضور بیشتر اسرائیل را شاهد بودیم و مهم‌ترین مسئله این بود که نتوانستیم از قیمت جهانی نفت که تا بالای 100 دلار رفت استفاده کنیم. شاید این نکته مهم‌ترین زیانی بود که با غفلت از احیای به‌موقع برجام متوجه کشور شد. این مسئله باعث شد تا دولت جدید نتوانند برنامه‌ریزی اقتصادی درستی داشته باشد و به اجبار به سمت جراحی اقتصادی و حذف ارز 4200 رفت و تورم ایجاد شد و میلیون‌ها نفر زیر خط فقر رفتند و موجبات نارضایتی اجتماعی شدیدی فراهم آمد. این‌ها مشکلاتی است که در سایه ابهام در پرونده برجام پدید آمد و ای کاش همان موقع و در زمان دولت حسن روحانی که می‌شد توافق کرد به مذاکره‌کنندگان ایرانی اجازه داده می‌شد کار خود را به پایان برسانند. در آن زمان مذاکره‌کنندگان اصلی اعلام کردند و در رسانه‌های کشور هم اعلام شد که 85% راه طی شده و 15% مانده که به سرانجام برسد. من فکر می‌کنم با تعلل در احیای برجام زمان را از دست دادیم و فرصت سوزی شد. امروز هم باوجوداینکه مشکلات اقتصادی فراوانی در کشور ایجادشده، باز هم اگر طرفین به توافق برسند از بحران‌های بعدی جلوگیری خواهد شد.
حسن روحانی در صحبت‌های خود به مصوبه هسته‌ای مجلس یازدهم به عنوان مانعی در برابر احیای برجام اشاره کردند. آیا این مصوبه در آن زمان یک کار احساسی از مجلسی نوپا و انقلابی بود یا اینکه برنامه سیاسی سنجیده‌ای اجرا شد؟
من فکر می‌کنم مصوبه سیاسی 18 آذر 99 مجلس اقدامی بود تا برجام در دولت قبل به سرانجام نرسد. من اعتقاددارم مسئله برجام انقدر مهم است که صرفاً مجلس تصمیم‌گیرنده نیست. یعنی اگر همان مصوبه مجلس هم وجود داشت، ولی اگر نظام می‌خواست که به نحوی مذاکرات در همان دولت به نتیجه برسد، مصوبه مجلس نادیده گرفته می‌شد.
من تصور نمی‌کنم که بتوانیم روی این حرف آقای روحانی حساب کنیم. اینکه حتماً آن مصوبه بوده که مذاکرات را متوقف کرده، نه مسئله فقط این نیست و در این ارتباط نقش اراده نظام را نباید نادیده گرفت.
تحولاتی سیاسی در کشور واقع‌شده بود و رقابت‌هایی در داخل مجموعه حاکمیت وجود داشت. که باعث شد تعیین تکلیف برجام به دولت رئیسی واگذار شود. اگر نظام می‌خواست برجام احیا شود، حتی اگر مصوبه هم بود، به نحوی با گفت‌وگو و تعامل از آن عبور می‌کردند.
اگر امروز ما بخواهیم با تغییری درروند احیای برجام، فضایی امیدوارانه ایجاد کنیم و به احیای برجام نزدیک شویم، به نظر شما تغییر در ترکیب و شخصیت‌های تیم مذاکره‌کننده می‌تواند مؤثر باشد یا خیر؟
نتیجه‌ای که در برجام شاهد آن بودیم ارتباط چندانی با تیم مذاکره‌کننده پیدا نمی‌کند. چون تیم مذاکره‌کننده تصمیم‌گیرنده اصلی نیست. تصمیماتی که در مورد برجام گرفته می‌شود در سطح بالاتری اخذشده است.
شخصیت‌های ارشد کشور و اعضای شورای امنیتی ملی بر اساس اطلاعاتی که به آن‌ها می‌رسد و جلسات و نشست‌هایی که دارند، تصمیمات نظام را به تیم مذاکره‌کننده ابلاغ می‌کنند. بنابراین در شرایط موجود با تغییر تیم مذاکره‌کننده چیزی عوض نمی‌شود. آنچه امروز در مورد برجام شاهد آن هستیم درواقع تصمیمات کلی نظام است و تیم مذاکره‌کننده بیشتر مورد مشورت قرار می‌گیرد و منتقل‌کننده اطلاعات و اخبار و روند گفت‌وگوها است، تا تصمیم گیر نهایی.