ستاره صبح-
مدیرمسئول روزنامه ستاره صبح معتقد است درباره توزیع یارانه مطبوعاتی قبل از هر چیز باید هویت نشریه مشخص شود، یعنی نشریه دارای هویت، خطمشی روشن درباره مسائل خرد و کلان کشور باشد و روزنامههایی که دولت را تخطئه میکنند نباید مشابه روزنامههایی که مسئولانه عمل میکنند یارانه دریافت کنند.
مدتی است که در فضای رسانهای کشور و به عبارتی در فضای مدیریتی رسانههای کشور همپای مطرحشدن موضوع گرانی کاغذ، بحث نحوه تخصیص یارانه مطبوعات هم داغ است. این موضوع از وقتیکه برخی فعالان رسانهای در فضای مجازی اقدام به انتشار اسنادی کردند که نشان میداد برخی افراد و بنگاهها یارانههای مطبوعاتی زیادی میگیرند اما نشریاتشان بدون هویت است داغتر هم شد. تا اینکه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مقرر کرد معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیر این ماجرا شود و این موضوع ساماندهی شود.
بعد از گذشت قریب به یک ماه اداره کل مطبوعات داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با انتشار یک فایل پیشنویس از شیوه توزیع یارانه مطبوعات (در روز 24 شهریور) گام اول برای این ساماندهی را برداشت اما در خبرها آمد صاحبنظران و مدیران رسانه تنها تا پایان شهریور فرصت دارند این فایل پیشنویس را مطالعه و نظرات خود را به اداره مذکور بفرستند و احتمالاً بعدازآن این پیشنویس از طریق مجرای قانونی وجههای رسمی پیدا میکند.
از نگاه علی صالحآبادی، مدیرمسئول روزنامه ستاره صبح و نماینده پیشین مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی قبل از صحبت کردن در مورد اینکه شیوه توزیع یارانه چگونه باید باشد، بهتر است با تأکید به طرح این موضوع پرداخت که یک روزنامه (و یا نشریه) ابتدا هویت مشخصی از خودش بروز دهد و خطمشی فکری، سیاسی، اقتصادی و ... خود را بهدرستی معرفی کند؛ البته به لحاظ کیفی و کمی هم وضع خوبی داشته باشد. او تعریف خود از هویت روزنامه را هم اینگونه ارائه میدهد: هویت یک روزنامه به این است که نگاهش به موضوعات اقتصادی بهعنوانمثال اقتصاد آزاد یا دولتی مشخص باشد. همچنین نگرش روزنامه به موضوعات سیاسی همچون فضای باز و آزاد سیاسی یا در نقطه مقابل فضای بسته سیاسی معلوم باشد. اینکه روزنامهای چه نگاهی به انتخابات [اشاره به اهمیت دموکراسی] و موضوعات اقتصادی دارد همه تعیینکننده هویت آن هستند.
مدیرمسئول روزنامه ستاره صبح در گفتوگو با خبرگزاری مهر با اشاره به اینکه پرداخت یارانه هم باید با توجه رویکردهای سازنده هویت نشریه صورت بگیرد، تأکید میکند: معتقدم پرداخت یارانه باید به رسانهای صورت بگیرد که دارای هویت فکری مشخص است و به موضوعات به شکل «تخصصی» و «مسئولانه» ورود پیدا میکند. بر همین اساس هنگامیکه مجموعههای حاکمیتی مرتبط با پرداخت یارانه مطبوعات همچون مجلس شورای اسلامی و دولت تصمیم میگیرند به نشریات یارانه بپردازند بنابراین یارانه باید به نشریاتی داده شود که در موضوعات کلان نظام همچون سیاست، اقتصاد، فرهنگ، هنر و ادبیات مسئولانه عمل میکنند نه اینکه عملکردشان تخریب دولت (سرکار) باشد.وی با اشاره به رویکرد روزنامه ستاره صبح در ماجراهایی همچون برجام و خروج آمریکا از این عهدنامه به دلایل داخلی و خارجی ادامه میدهد: برخی نشریات هستند که کارشان تخطئه دستاوردهاست. اینکه تأکیددارم نشریهای که مشمول یارانه میشود باید هویت مشخص داشته باشد برای همین است. میبایست از پرداخت یارانه به نشریاتی که کارشان تخطئه کردن دولت است پرهیز شود.
نشریه مسئول
صالحآبادی در پاسخ به این سؤال که چگونه باید نشریهای که متعهدانه عمل میکند را شناسایی کرد، اینطور پاسخ میدهد: برای پایبندی یک نشریه به معیارهای کلان نظام و روابط خارجی کشور در وهله اول باید دید چه افرادی در رأس آن نشریه حضور دارند؛ اینکه مدیرمسئول یک نشریه کیست و سردبیر آنچه کارنامهای دارد و چگونه عمل میکند. شخصیت این افراد نشان میدهد که نشریه تا چه حدی میتواند متعهدانه عمل کند.
وی تأکید میکند: دومین راه شناسایی چنین تعهدی این است که بررسی شود نشریهای دارای سرمقاله هست یا خیر؛ روزنامهای که سرمقاله ندارد همچون فرد برهنهای است که انسانیتش بهواسطه لخت بودن از او گرفتهشده است. سرمقاله راه شناسایی رفتار نشریه است. علاوه بر این نشریه باید دارای تفسیر روز باشد. روزنامهای که به تفسیر مسائل میپردازد در دل این نوع از مطلب به ارائه راهکار میپردازد و یا هشداری را به جامعه منتقل میکند. به عبارتی تفسیر باعث میشود زوایای مشکلاتی که در جامعه وجود دارد روشن شود که این مسئله نشاندهنده هویت یک نشریه هم هست.
کمیت ملاک نیست
در ادامه صالحآبادی با اشاره به اینکه ملاک اصلی پرداخت یارانه باید توجه به فعالیت کیفی یک نشریه باشد نه معیارهای کمی، میگوید: روزنامهای که به تفسیر مسائل روز میپردازد، درباره مسائل مختلف با صاحبنظران گفتوگو میکند و کارشناسانی برای آن یادداشت مینویسند و با نشریاتی که چنین رویکردی را ندارند تفاوت بسیاری دارد؛ اما علت اینکه میگویم نباید معیارهای کمی اولویت اصلی داشته باشند این است که امروز فضای مجازی بهعنوان کمککننده توزیع محتوای روزنامهها تبدیلشدهاند و همزمان با رشد فضای مجازی تأثیرگذاری روزنامهها در این فضا بیشتر شده است. از این نظر دیگر فرقی ندارد که روزنامهای چقدر تیراژ نسخه کاغذی دارد بلکه مهم قدرت تأثیرگذاری روزنامه بر مخاطب در فضاهای جدید است.
تأثیرگذاری نشریه
وی میافزاید: یک روزنامه میتواند تیراژ کمی داشته باشد اما در مراکز و سازمانهای حکومتی و دولتی مطالعه شود، یا محتوای آن در فضای مجازی توزیع و مورد استناد مخاطبان قرار گیرد. معتقدم یک روزنامه خوب امروز باید توسط مخاطب آن 30 دقیقه مطالعه شود و با تورق آن حداقل سه تا پنج مطلب جالبتوجه داشته باشد که مخاطب آن را رها نکند. البته باید توجه داشت گردانندگان روزنامه هم باید هنر این را داشته باشند که به کمک تیتر، لید، سوتیتر و ... به برجسته کردن پیامهای خود بپردازند.
معیارهای کیفی
مدیرمسئول روزنامه ستاره صبح با اشاره به اینکه در دورهای که حسین انتظامی معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود معیارهایی کیفی و محتوایی برای پرداخت یارانه مدنظر قرار میگرفت، میگوید: رسانههای رسمی باید صدای کسانی باشند که در جامعه صدایشان شنیده نمیشود. این موضوع هم نیاز دارد که رسانه مسئولانه عمل کند و بر همین اساس یارانه دریافت کند. بهعنوانمثال رسانهها باید در موضوع برخورد با فسادها، دلالیهای ارز، مسکن و ... بهطورجدی ورود پیدا کنند و ماهیت سودجویان را فاش کنند.