رهبر شعار «آمریکا را دوباره بزرگ کنیم» (MAGA) به‌سرعت موجی از رهبران آسیایی را واداشت که پیش از مهلت یکم اوت، خود را به واشنگتن برسانند تا برای رسیدن به توافق تلاش کنند.
انتظار می‌رفت این هجوم گسترده برای به‌دست آوردن شرایط مطلوب از معامله‌گر دمدمی‌مزاج و ادامه دسترسی به بازارهای آمریکا باشد.
اما در حالی که استاد «هنر معامله» می‌خواست از موضع قدرت پیروز میدان شود، با ظرافت شرقی مذاکره‌کنندگان آسیایی و جنوب‌شرقی روبه‌رو شد.
رهبران سیاسی آسیا از «هنر جنگ» سون‌تزو، خرد راه‌حل‌های برد–برد و پایدار را آموخته‌اند. این همان پاسخی بود که شی جین‌پینگ به جنگ تعرفه‌ای ترامپ داد.
با این حال، برخلاف چین، دیگر کشورهای آسیایی نمی‌توانستند از موضع برابری با آمریکا پاسخ دهند؛ اما آن‌ها نیز با سیاست «حمله جذابیت» توانستند دستاوردهایی کسب کنند.
کره جنوبی
رئیس‌جمهور کره جنوبی، لی جه میونگ، در نخستین نشست خود با ترامپ با ادب کره‌ای – و حتی تا حدی فروتنی – مانند برخورد با یک بزرگ‌تر ظاهر شد.
او هدایای ویژه‌ای با رنگ‌وبوی خانوادگی تقدیم کرد؛ از جمله چوب‌های گلف دست‌ساز و کلاه‌های شبیه MAGA.
وقتی ترامپ به خودنویس چوبی دست‌ساز که لی با آن دفتر مهمانان را امضا کرده بود ابراز علاقه کرد، رئیس‌جمهور کره بی‌درنگ آن را تقدیم او کرد و پیوند شخصی‌شان محکم‌تر شد.
این فضای صمیمانه برای متحد امنیتی آمریکا تعرفه‌ای ۱۵ درصدی به‌همراه داشت. در مقابل، سئول وعده سرمایه‌گذاری بیشتر در آمریکا داد، از جمله ۱۵۰ میلیارد دلار برای احیای صنعت کشتی‌سازی.
تایلند و کامبوج
این دو کشور که هر دو شریک تجاری آمریکا هستند، وقتی اختلاف مرزی‌شان به درگیری پنج‌روزه کشیده شد، با تعرفه ۳۶ درصدی مواجه شدند.
ترامپ به‌عنوان «میانجی صلح» آنان را به آتش‌بس واداشت تا زمینه برای گفت‌وگوهای تعرفه‌ای فراهم شود.
نخست‌وزیر کامبوج، هون مانت، برای جلب نظر ترامپ او را نامزد جایزه صلح نوبل کرد. همین حرکت کافی بود تا تعرفه به ۱۹ درصد کاهش یابد. تایلند هم همان نرخ را دریافت کرد.
فیلیپین و ژاپن
وابستگی امنیتی به آمریکا این دو کشور را در موضع ضعیف‌تری قرار داد.
فردیناند مارکوس جونیور، رئیس‌جمهور فیلیپین، برای امتیاز گرفتن، در برابر چین در مناقشه دریای جنوبی ایستاد و پایگاه‌های دریایی در اختیار آمریکا گذاشت. نتیجه، تعرفه ۱۹ درصدی بود.
ژاپن رویکرد بلندمدت‌تری داشت. برای اینکه ترامپ پیروزی نمادین کسب کند، تعرفه پایه را از ۲۵ درصد به ۱۵ درصد کاهش داد و پذیرفت تعرفه‌های بخشی بر خودرو، هوافضا و داروسازی اعمال شود.
توکیو همچنین تعهد داد تا ۵۵۰ میلیارد دلار در آمریکا سرمایه‌گذاری کند.
با این حال، ژاپنی‌ها قصد دارند این سرمایه‌گذاری بیشتر در قالب وام و خطوط اعتباری باشد و بر اصول تجارت آزاد نیز پافشاری می‌کنند، چراکه برخلاف آمریکا نمی‌توانند سیاست «ژاپن نخست» را دنبال کنند.
اندونزی و مالزی
این دو کشور به‌واسطه روابط با چین و تکیه بر محوریت آسه‌آن توانستند بسته‌ای با ترامپ ببندند: تعرفه ۱۹ درصدی به همراه تعهد سرمایه‌گذاری میلیاردی، معافیت‌های مالیاتی و خرید کالاهای آمریکایی.
اما بندی ویژه هم وجود داشت: تعرفه ۴۰ درصدی بر ترانشیپمنت کالا – عمدتاً هدف‌گرفته به چین.
سنگاپور
تعرفه پایه ۱۰ درصدی برای سنگاپور شاید ظاهراً خوب باشد، اما با روح و متن توافق تجارت آزاد آمریکا–سنگاپور مغایرت دارد و برای اقتصاد آزادمحور این کشور تهدیدی جدی است.
علاوه بر این، صادرات کلیدی مانند داروسازی و نیمه‌هادی با تعرفه‌های بخشی روبه‌رو شدند.
سنگاپور که توان مقابله مستقیم ندارد، در پی دستیابی به راه‌حل‌های برد–برد است. کارگروه «تاب‌آوری اقتصادی» مشغول یافتن راهکارهایی برای کمک به کسب‌وکارها و نیروی کار در مواجهه با تأثیر تعرفه‌هاست.
نخست‌وزیر لارنس وانگ فراتر از تعرفه‌ها به پیامدهای سیاست «آمریکا نخست» نگاه می‌کند:
«ما شاهد ذهنیتی فزاینده از نوع ‘اول من’ و برد–باخت هستیم که هر کشور تنها به فکر خودش است. آمریکا ممکن است تصمیم به حمایت‌گرایی گرفته باشد، اما بقیه دنیا مجبور نیست همان مسیر را بروند.»
بنابراین راهبرد سنگاپور فاصله گرفتن از سلطه آمریکا و هم‌پیمانی با شرکای تجارت آزاد همفکر مانند هند، چین، ژاپن، کره جنوبی و اتحادیه اروپا است تا نظام تجارت چندجانبه حفظ و همکاری‌ها در چارچوب توافق‌های آزاد تجاری مانند مشارکت ترانس–پاسیفیک و مشارکت اقتصادی جامع منطقه‌ای تقویت شود.
آغاز این رویکرد با امضای توافق‌های تجاری جدید با هند در جریان دیدار وانگ با نارندرا مودی در ۴ سپتامبر کلید خورد.
مودی که روابط گرمی با ترامپ داشت، به‌دلیل تعرفه ۵۰ درصدی آمریکا بر نفت روسیه – که به‌زعم واشنگتن، جنگ پوتین در اوکراین را تقویت می‌کند – از او دلخور شده است.
همچنین ابتکارهایی برای تقویت تجارت درون‌آسه‌آن، مانند منطقه ویژه اقتصادی سنگاپور–جوهور، به راه افتاده است.
اگرچه حمله تعرفه‌ای ترامپ بر جشن ۶۰ سالگی استقلال سنگاپور سایه انداخت، رهبران نسل چهارم این کشور مصمم‌اند نشان دهند که سنگاپور «استثنایی» در برابر چالش‌ها نیز پیروز خواهد شد.