نگاهی به چالشهای موجود ایجاب میکند که بر مقابله متمرکز نشویم، بلکه مدیریت هوشمندانه منابع و پتانسیلهای ملی برای عبور از بحرانها را دستور کار قرار دهیم.
مهار تورم
ادامه حیات اقتصادی بدون کنترل تورم، به معنای فرسایش سرمایه اجتماعی و تضعیف زیرساختهای ملی است. تورم، موتور اصلی ناکارآمدی نظام اقتصادی است، این پدیده پولی محصول ناکارآمدیهای ساختاری است.
الف) نظام بانکی و کسری بودجه:
مهمترین قدم در مبارزه با تورم، حل ریشهای مسئله ناترازی بانکها و کسری بودجه مزمن دولت است. مادامی که دولت مجبور به استقراض از بانک مرکزی یا فروش داراییهای غیرمولد با قیمتهای دستوری باشد.
ب) تحول در تولید
اقتصاد مقاومتی یعنی اقتصادی که بتواند در محیط رقابتی جهانی دوام بیاورد. این امر مستلزم رهایی تولید از زنجیر بروکراتیک و اداری است. باید سرمایهگذاری در صنایع دانشبنیان، فناوریهای نوین و زنجیرههای ارزش بینالمللی را به اولویت مطلق تبدیل کنیم. این تنها راهی است که میتوانیم ارزش افزوده حقیقی ایجاد کرده و وابستگی ارزی به نفت را به حداقل برسانیم.
۲. فعالسازی ظرفیتهای سرکوبشده
ایران، با داشتن استعدادهای انسانی کمنظیر و موقعیت منحصر به فرد ترانزیتی، پتانسیل تبدیل شدن به یکی از هابهای مهم منطقهای را دارد. اما این پتانسیل در سایه فضای عدم قطعیت سیاسی و اقتصادی، سرکوب شده است.
۳. بحرانهای منطقهای
پیچیدگیهای منطقهای، مستقیماً بر امنیت اقتصادی و نرخ ارز داخلی تأثیر میگذارد. هرگونه تنش ناگهانی، منجر به خروج سرمایه و افزایش ریسکپذیری میشود. معتقدم امنیت پایدار از طریق توسعه و مشارکت منطقهای به دست میآید، نه انزوا و انباشت تسلیحات. باید از ظرفیت ایران برای میانجیگری و ایجاد ائتلافهای اقتصادی منطقهای استفاده کرد تا تنشها به فرصتهای اقتصادی تبدیل شوند.
انتخاب مسیر عقلانیت
تأکید بر ایستادگی در برابر استکبار بدون داشتن بنیانهای اقتصادی محکم، صرفاً به معنای تحمیل هزینههای سنگین بر مردم است. ایستادگی حقیقی، در توانایی ما برای مدیریت بهینه منابع عظیم خدادادی و ادغام هوشمندانه در جهان امروز است. این ادغام، بدون گفتوگو و مذاکره سازنده ممکن نیست. مسیر مذاکره، صرفاً یک تاکتیک نیست؛ یک راهبرد توسعهگرا است که هدف آن کاهش ریسک، تضمین بازارهای صادراتی و بازگشت ثبات به اقتصاد خانوار است. لذا، باید پرسید: آنانی که به طور مطلق منکر مذاکره هستند و آن را نشانهی ضعف میدانند، در عمل چه جایگزین مشخص، عملی و مؤثر و کمهزینهای برای کنترل تورم و خروج از انزوای مالی در کوتاهمدت و میانمدت ارائه میدهند؟