سوء مدیریت، صادرات بیرویه، نوسان نرخ ارز، نوسان قیمت برخی کالاها و نهادههای دامی، تأخیر در حملونقل به دلیل شرایط آب و هوایی، سخت شدن نگهداری دام با سرد یا گرم شدن هوا و خشکی مراتع و از همه مهمتر سودجویی برخی دلالها باعث میشود، نرخ گوشت قرمز بهویژه گوسفند با افزایش یابد. این در حالی است که با برنامهریزی و مدیریت هدفمند منابع، نهتنها میتوان قیمت گوشت قرمز را در بازار کنترل کرد و سفره مردم را غنی ساخت، بلکه میتوان از این فرصت بهرهمند شد و به صادرات این محصول نیز اندیشید. استرالیا باوجوداینکه آمار تولید دام سبک آن نزدیک به ایران است اما بیشترین تولید و ارزشافزوده صادراتی را از این محل دارد بهطوریکه سالانه حدود ۲ میلیون رأس دام سبک را به کشورهای هدف صادر میکند اما ایران برای تأمین بازار داخلی خود ناگزیر به واردات است! امروزه تقریباً در همه استانهای کشور پرورش دام بهویژه گوسفند صورت میگیرد. اما علمی و صنعتی نبودن دامپر وی در استانها باعث شده تا این کسبوکار با چالش همراه شود که افزایش قیمت برای مصرفکننده اولین چالش و ورشکستگی دامداران، آخرین چالش این حوزه محسوب میشود!
اصلاح نژاد
داشتن نگاه علمی و استفاده از تجارب سایر کشورها، اولین گام در جهت مرتفع ساختن این مشکل است. اصلاح نژاد دامهای موجود با بهرهگیری از برنامههای دقیق ژنتیکی و تلقیح مصنوعی میتواند به پرورش دامهایی قویتر و با ضریب تبدیل غذایی بهتر، رشد سریعتر و مقاومت بیشتر نسبت به بیماریها منجر شود. در طرف مقابل بهبود کیفیت علوفه و تغذیه از طریق توسعه کشت گیاهان علوفهای مقاوم به خشکی، استفاده از مکملهای پروتئینی و معدنی و بهرهگیری از فناوریهای نوین در فرآوری خوراک نیز نقش مؤثری در افزایش بهرهوری دارد.
گذر از دامپروری سنتی به صنعتی
گذار از دامپروری سنتی به صنعتی نیز بهعنوان یک چاره اساسی، میتواند در رشد این صنعت مؤثر باشد. توسعه دامداریهای صنعتی و نیمهصنعتی با رعایت اصول بهداشت و مدیریت صحیح، جایگزینی دستگاههای سنتی و کم بازده با روشهای مدرن و از همه مهمتر آموزش دامداران درزمینه حفظ منابع طبیعی، بهداشت، تغذیه و اصلاح نژاد از مواردی هستند که زمینه افزایش تولید و حتی صادرات دام را فراهم میسازند.
تقویت ظرفیت تولید
حمایتهای دولتی در قالب ارائه تسهیلات مالی، بیمه دام، ایجاد شبکههای توزیع علوفه و نهاده باقیمت مناسب، و کنترل واردات و صادرات بیرویه نیز از عوامل کلیدی تقویت ظرفیت تولید داخلی محسوب میشوند.
حفاظت از محیطزیست
توسعه دامداری صنعتی به معنای تعطیلی دامپروری سنتی نیست. توجه به حفظ و توسعه مراتع طبیعی، مدیریت چرا و جلوگیری از فرسایش خاک و تخریب منابع طبیعی میتواند زمینهساز توسعه سنتی این صنعت نیز باشد تا پایداری تولید در بلندمدت و شرایط اقلیمی گوناگون بهویژه محیط زندگی عشایر حفظ شود.
خودکفایی در تأمین گوشت
پیشنهاد میشود همهساله در وزارتخانه جهاد کشاورزی کارگروهی راهاندازی شود تا با نامگذاری سالهای مختلف روی محصولات و مقولات مرتبط به این نهاد، شرایط توسعه و بهرهوری بیشتر در خصوص آن مقوله خاص در همه استانهای کشور و در تراز ملی فراهم شود. بهعنوانمثال در «سال گوسفند» با بهرهگیری از پژوهشهای دانشگاهی، آموزشهای پایه و تخصصی، همکاری بخش خصوصی و دولتی، توسعه سردخانهها، کارخانهها تولید خوراک دام و درنهایت توسعه زیرساختهای بازاریابی صادرات، میتوان به شکل قابلتوجهی میزان تولید گوشت قرمز را افزایش داده و کشور را به سمت خودکفایی در این بخش سوق دهیم.