سید جلال ساداتیان، دیپلمات بازنشسته در گفتوگو با ایلنا، در رابطه با سناریوهای پیش روی ایران برای حل منازعات و اختلافات خود با غربیها و آژانس بینالمللی انرژی اتمی تصریح کرد: توافق سعدآباد با تروئیکا در زمانی که آقای روحانی دبیر شورای عالی امنیت ملی بود به وقوع پیوست و در ادامه ماجرای برجام خود اروپاییها پیشنهاد کردند تا آمریکا نیز به میدان بیاید. در آن زمان مشاهده کردید که این امر به آسانی انجام شد. منظور من از آسانی این نیست که هیچ بحث و گفتوگویی وجود نداشت.
وی ادامه داد: در همان زمان نیز بحث و گفتوگوها وجود داشت، اما نهایتاً پذیرفتند که ایران ۳.۶۷ درصد از میزان مورد نیاز غنیسازی خود را در داخل تولید کند. نتیجه این امر نیز برجام بود که در یازده سرفصل اروپاییها مسئولیت پذیرفتند تا اشکالات را رفع کنند و در دوازده سرفصل نیز آمریکاییها با آقای جان کری قبول مسئولیت کردند. اتحادیه اروپا و خانم اشتون که در ابتدا در این موضوع حضور داشت و سپس خانم موگرینی که به ماجرا پیوست، پیش رفتند و در نهایت به یک سرانجامی رسیدند.
این تحلیلگر مسائل بینالملل با اشاره به خروج ترامپ از برجام در دور اول ریاست جمهوریش عنوان کرد: او به این دلیل از برجام خارج شد چون فکر می کرد منافع آمریکا در آن تأمین نشده بود. یعنی معتقد بود ایران و آقای ظریف سر جان کری کلاه گذاشتند چون پس از آن، رهبری اعلام کرد که آمریکاییها در مسائل اقتصادی وارد نشوند و این وضعیت دیگر برای آنها قابل تحمل نبود و بنابراین خارج شدند. وی افزود: اما پس از همه این اتفاقات و روابط سنگینی که ما با اروپاییها به ویژه در جریان زمستان سخت و ادعای کمکهای پهپادی و موشکی به روسیه پیدا کردیم،، چهار دور مذاکره اتفاق افتاد. این استاد روابط بینالملل در رابطه دو گانه بازنگری در راهبرد سیاست خارجی ایران و پافشاری بر مواضع پیشین گفت: به نظر میرسد که ایران در این ماجرا اکنون ذیحق است و باید محکم بایستد، یعنی من اینجا با این تندروها و شعارهایی که آنها داشتند که گفتند عقبنشینی نمیکنم، موافق نیستم و نمیخواهم آن مواضع را تکرار کنم، اما در این مقطع، این فشاری که آنها دارند وارد میکنند برای این است که بگویند ما به ایران شکست را تحمیل کردیم و ایران شکست خورد. من فکر میکنم این مقاومت ایران اکنون ذیحق است، یعنی باید بتواند مقاومت و ایستادگی کند. این کارشناس سیاست خارجی با اشاره به این نکته که وقتی برجام به سرانجام رسید باید مسائل هستهای را تمام میکردند، گفت: همان توافقاتی که در برجام اتفاق افتاده بود باید به سرانجام میرسید. حتی بعد از آن هم در مقاطع زمانی مختلف به توافقاتی دست مییافتند، از جمله تا پایان دوره آقای روحانی که مذاکراتی صورت گرفته بود اما نگذاشتند و کار به اینجا کشید. وی عنوان کرد: یعنی اینها همگی مواضعی است که ما نسبت به آن منتقد هستیم و اگر واقعاً مباحث تاریخی بخواهد پیش بیاید، باید حسابی یک چماق به سر خودمان بزنیم که چرا نگذاشتند قضیه تمام شود؟ خساراتی که به کشور وارد کردند، همه خساراتی که از اواخر دوره روحانی و آقای ظریف به وجود آمد، موجب شد که برجام شکل واقعی خود را پیدا نکند. آیا کم خسارت دیدیم ، کم به طرق مختلف تحریم و آسیبهای جدی به کشور وارد کردند؟
وی خاطرنشان کرد: ایران میتواند کماکان روی آن کنسرسیومی که پیشنهاد داده بود، اصرار کند. مگر مشکل این نیست که بر فعالیتهای ما نظارت و کنترل داشته باشند، با این کنسرسیوم میتوانند این کار انجام دهند. عربستان، امارات، فرانسه و هر کجا که میخواهد هم در این کنسرسیوم شرکت کند، ما آمادگی داریم که با آنها همراهی و همکاری داشته باشیم. ساداتیان تاکید کرد: به نظر من، یک راهحلهای میانه میتواند وجود داشته باشد، اما اینکه ایران بهطور کلی دست بردارد و غنیسازی را واگذار کند، در این مقطع زمانی کار نادرستی است.