به گزارش ستاره صبح به نقل از سلامت نیوز کم‌آبی (دهیدراسیون) زمانی رخ می‌دهد که بدن بیش از حد آب از دست بدهد؛ معمولاً به دلیل از دست دادن مایعات سریع‌تر از آنچه دریافت می‌شود. این وضعیت می‌تواند حجم خون را تغییر دهد و منجر به افت یا نوسان فشار خون گردد.
ارتباط هیدراتاسیون و فشار خون
میزان آب بدن شما مستقیماً با حجم خون در ارتباط است. حجم خون، مقدار کلی مایعی است که در رگ‌ها (شامل سرخرگ‌ها، مویرگ‌ها، سیاهرگ‌ها، و قلب) در گردش است.
بخش زیادی از خون را آب تشکیل می‌دهد. پلاسما که حدود ۶۰٪ حجم خون را شامل می‌شود، تقریباً ۹۰٪ آن از آب است. بنابراین کم‌آبی باعث کاهش حجم خون و تغییرات فشار خون می‌شود.
چگونه کم‌آبی باعث افت فشار خون می‌شود؟
وقتی بدن دچار کم‌آبی می‌شود، حجم خون کاهش می‌یابد. کاهش حجم خون به معنای فشار کمتر روی دیواره‌های سرخرگ‌هاست که می‌تواند منجر به افت فشار خون شود.
در موارد شدید، کاهش ناگهانی حجم خون ممکن است به یک وضعیت تهدیدکننده حیات به نام «شوک هیپوولمیک» منجر شود. در این حالت، به دلیل کمبود مایعات، قلب نمی‌تواند خون کافی را به بدن پمپاژ کند.
چرا کم‌آبی گاهی فشار خون را افزایش می‌دهد؟
کم‌آبی اغلب در ابتدا موجب افت فشار خون می‌شود، اما بدن در واکنش به این افت، هورمون‌هایی مانند وازوپرسین و آنژیوتنسین ترشح می‌کند. این هورمون‌ها می‌توانند باعث تنگ شدن رگ‌ها شوند و در نتیجه فشار خون افزایش یابد.
از طرفی، در کم‌آبی خون غلیظ‌تر و غلیظ‌تر می‌شود. قلب برای پمپاژ چنین خونی باید سخت‌تر کار کند، که این خود می‌تواند فشار خون را بالا ببرد.
در صورت تداوم کم‌آبی، فشار مضاعفی به قلب و رگ‌ها وارد شده و خطر پیامدهای جدی قلبی–عروقی افزایش می‌یابد.
از کجا بفهمم دچار کم‌آبی هستم؟
علائم شایع کم‌آبی عبارت‌اند از:
کم‌آبی می‌تواند تعادل الکترولیت‌ها را به هم بزند و عملکرد بسیاری از اندام‌ها را مختل کند. از عوارض جدی آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
عفونت‌های دستگاه ادراری
-
سنگ کلیه
-
تشنج
-
شوک هیپوولمیک
در صورت بروز علائم شدید کم‌آبی، مراجعه به پزشک ضروری است.
راهکارهایی برای پیشگیری از کم‌آبی
-
آب کافی بنوشید: میزان نیاز هر فرد به آب بسته به شرایط جسمی، سطح فعالیت و دمای محیط متفاوت است. بهتر است با پزشک خود درباره مقدار مناسب مشورت کنید.
-
از مصرف زیاد نوشیدنی‌های کافئین‌دار پرهیز کنید: کافئین خاصیت ادرارآور دارد و موجب دفع مایعات می‌شود.
-
در شرایط خاص مایعات بیشتری مصرف کنید: هنگام بیماری، هوای گرم یا تعریق زیاد.
-
غذاهای پرآب بخورید: مانند هندوانه، خیار، اسفناج و توت‌فرنگی.
همچنین فشار خون خود را مرتب اندازه‌گیری کنید. در صورتی که کم‌آبی موجب افزایش یا کاهش شدید فشار خون شود، لازم است سریعاً به پزشک مراجعه نمایید.