ستاره صبح - فائزه صدر: عباس عراقچی، وزیر امور خارجه در گفتوگو با شبکه راشاتودی روسیه اعلام کردتا پیش از این با استیو ویتکاف، فرستاده آمریکا در امور خاورمیانه در تماس بوده، اما این تماسها متوقف شده است. به گفته وی: «آنها آمادگی توافق عادلانه ندارند؛ باید صبر کنیم تا به نقطهای برسند و آن گاه گفت و گو کنیم.» این اظهارات از آن جهت با اهمیت است که کارشناسان سیاسی و اقتصاددانان از لزوم توافق با آمریکا و اروپا صحبت میکنند، اما متولی سیاست خارجی گفتوگو با ایالات متحده را به زمانی نامعلوم موکول میکند.
ستاره صبح در گفتوگو با حسن هانی زاده، کارشناس و تحلیلگر روابط بینالملل به بررسی شرایط پس از قطع جریان گفتوگو میان اروپا و آمریکا پرداخته که در ادامه میخوانید:
حسن هانی زاده با یادآوری تنشهای اخیر در روابط سیاسی تهران و واشنگتن، در این رابطه گفت: از سال 2015 تاکنون و بعد از توافق برجام با هر تغییری در سیاست ایالات متحده و با به قدرت رسیدن جمهوری خواهان از آمریکا ضربه خوردهایم. آمریکا نزدیک به 2000 مورد تحریمی علیه ایران اعمال کرد و در عالم سیاست و حوزه نفت شخصیت حقیقی و حقوقی که زیر تحریم نرفته باشد باقی نمانده است!
هانی زاده ادامه داد: وضعیتی که پیش آمد، ثابت کرد که منافع آمریکا در هر توافقی شرط است. حتی باید گفت آمریکا بیش از هر مسئله دیگری تنها به محقق شدن منافع خود توجه دارد، یعنی اگر در گشایشهای اقتصادی پس از برجام سهمی برای ایالات متحده در نظر گرفته میشد شاید آمریکا از توافق خارج نشده بود. وی در ادامه اضافه کرد: در دوره اخیر نیز اقدام آمریکا در حمله مشترک با اسرائیل به ایران، فضای توافق را مخدوش کرد. ترور نظامیان ایران و شخصیتهای تأثیر گذاری مثل دانشمندان هستهای مسئله کمی نیست که ایران به راحتی از آن بگذرد و بی توجه به چنین اقدامی به سمت توافق برود. کاری که اسرائیل انجام میدهد بستن فضای گفتوگوی ایران و غرب است تا جمهوری اسلامی در انزوا بماند. این کارشناس سیاست خارجی با تاکید بر هراس اسرائیل از توافق ایران و آمریکا متذکر شد: محروم کردن ایران از چرخه هستهای یکی از اهداف اسرائیل است، هدف اسرائیل این بود که پای آمریکا به حمله نظامی به ایران کشیده شود و فضای مذاکرات مخدوش گردد و توافق ناممکن گردد. آمریکا میخواهد نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه کاهش پیدا کند و اقداماتی در این راستا انجام شده بود. اسرائیل مجری برنامه خاورمیانه ایالات متحده بود. آمریکا میخواهد ایران در غرب آسیا کشوری بدون تأثیر و منفعل باشد.
وی افزود: بعد از جنگ 12 روزه و با مشارکت آمریکا در این حملات به نظر میرسد در فرایند زمانی کوتاهی دیگر امکان مذاکره ایران و آمریکا وجود ندارد و توافق از دسترس خارج شده است. این تحلیلگر سیاست خارجی ضمن توجه به تلاش ایران برای احیای روابط خود با اروپا تصریح کرد: ایران در این شرایط سعی میکند فضای تعامل با اروپا را باز کند. تماس وزیر امور خارجه با وزیر امور خارجه انگلیس نشان داد، تهران در تلاش است که از شکاف اختلاف نظر میان اتحادیه اروپا و ایالات متحده به نفع تقویت روابط خود با اروپاییان بهره ببرد. متأسفانه پنجره فرصت گفتوگو با اروپا بسته شده است و با توجه به موضع گیریهای تند اعضای اتحادیه اروپا درباره ایران، بعید به نظر میرسد از تلاش برای حرکت به سمت اروپا نتیجه بگیریم.
وی گفت: ترامپ نسبت به دیگر روسای جمهور آمریکا تندروتر است. اینجا طرف مقابل ما به سمت مذاکره نمیآید. از یک طرف اسرائیل آغاز گر جنگ 12 روزه بود و از طرفی میبینیم ترامپ از جنایات اسرائیل حمایت میکند! با صراحت اعلام میکنم تا وقتی که ترامپ در کاخ سفید است امکان مذاکره وجود ندارد. تا ترامپ رئیسجمهور آمریکا باشد برخورد ایالات متحده با ایران مبتنی بر احترام متقابل نخواهد بود.
این استاد علوم سیاسی ضمن اشاره به فرصتهای از دست رفته ایران برای توافق با آمریکا، اظهار داشت: از سرگیری گفتوگوها در آینده به این بستگی دارد که چه کسی با چه دیدگاه سیاسی در رأس دولت قرار بگیرد. در دولت باراک اوباما و در دوره جو بایدن فضای تعامل و گفتوگو میان تهران و واشنگتن به وجود آمده بود.
حسن هانی زاده در پایان گفتوگو خاطرنشان ساخت: توافق برجام در دوره حضور دموکراتها در قدرت امضا شد، همین مسئله نشان میدهد فضا در این دورهها برای ایران بهتر است. تیم تندرویی که ترامپ در دولت چیده، نمیتوان مذاکره کرد و نتیجه گرفت.